Người thu nhập thấp ở TP HCM hiện khó tiếp cận nhà ở xã hội
Người có thu nhập thấp ở TP HCM gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn vay mua nhà ở xã hội. Ảnh minh họa.
Tại buổi làm việc với Đoàn đại biểu Quốc hội TP HCM về giám sát thực hiện Luật Nhà ở trên địa bàn thành phố giai đoạn năm 2016-2021 ngày 9/8, ông Huỳnh Thanh Khiết, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM cho biết, giai đoạn 2016-2021, số lượng nhà ở xã hội đã hoàn thành là gần 15.000 căn hộ với 19 dự án. Giai đoạn tiếp theo (2021-2025), TP HCM dự kiến triển khai 25 dự án với tổng số căn hộ hơn 28.600 căn.
Giai đoạn trên, TP HCM có 19 dự án nhà ở xã hội đã hoàn thành mới chỉ giải quyết nhu cầu nhà ở của một bộ phận người thu nhập thấp, cán bộ công chức, viên chức gặp khó khăn về nhà ở. Theo đó, số lượng nhà ở xã hội vẫn chưa giải quyết nhu cầu rất lớn về nhà ở của người dân, nhất là người có thu nhập thấp.
Từ đó lãnh đạo Sở Xây dựng TP HCM kiến nghị, cần rà soát lại các quy định pháp luật còn chưa đồng bộ, chưa thống nhất liên quan đến nội dung phát triển nhà ở. Bởi hiện nay thực tế nhiều dự án chậm hoặc không thể triển khai do vướng nhiều quy định. Trong đó, thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội hiện nay nhiều và khó hơn so với quy định về thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà ở thương mại, dẫn đến kéo dài thời gian thực hiện, chưa thu hút nhiều nhà đầu tư tham gia.
Ông Huỳnh Thanh Khiết cho biết, nếu theo đúng quy trình để một dự án để đủ điều kiện triển khai phải mất hơn 1 năm và trải qua nhiều bước. Do đó, TP HCM kiến nghị có quy trình theo hướng đơn giản và rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội.
Đồng thời, kiến nghị Chính phủ phân cấp cho UBND TP HCM xem xét, quyết định điều chỉnh dự án xây dựng nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội, nhà ở phục vụ tái định cư; điều chỉnh nhà ở phục vụ tái định cư hoặc điều chỉnh dự án đầu tư xây dựng nhà ở phục vụ tái định cư sang làm nhà ở xã hội hoặc sang làm nhà ở thương mại… Điều này giúp TP HCM chủ động quyết định tính khả thi khi xây dựng nhà ở tại các dự án khu đô thị và phát triển nhà ở, phù hợp với nhu cầu từng khu vực, thời điểm.
Ông Bùi Văn Sổn, Phó Giám đốc Ngân hàng CSXH TP HCM. Ảnh: SGGP.
Người có thu nhập thấp gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn cho vay mua nhà ở xã hội:
Tại buổi làm việc, ông Bùi Văn Sổn, Phó Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội TP HCM cho biết, năm 2022, Ngân hàng Chính sách xã hội phân bổ, cấp nguồn vốn cho vay là 15,7 tỷ đồng. Tuy nhiên đến nay chỉ mới giải ngân vay được 500 triệu đồng. Những năm trước, nguồn vốn không giải ngân được phải trả về.
Theo ông Sổn, nhu cầu vay vốn mua nhà ở xã hội tại TP HCM rất lớn, trong khi nguồn cung nhà ở xã hội trên địa bàn TP HCM hạn chế, chưa đáp ứng đủ. Ông Sổn nêu ra một số nguyên nhân, đó là một số dự án nhà ở xã hội tại TP HCM chậm tiến độ hoặc tạm ngưng do ảnh hưởng dịch Covid-19 vừa qua.
Bên cạnh đó, khách hàng gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn cho vay mua nhà ở xã hội. Cùng với đó việc xác nhận người mua nhà ở xã hội chưa có nhà ở địa phương cũng gặp khó khăn… Ngoài ra, mức vay hiện nay là 500 triệu đồng, trong khi giá nhà xã hội hiện nay cũng đã hơn 1 tỷ đồng nên nhiều người khó tiếp cận vay mua nhà.
Cạn vốn khiến dự án bị đình trệ
Quỹ Phát triển nhà ở TP HCM (HOF) ra đời nhằm hỗ trợ về tài chính cho các đối tượng có thu nhập thấp, thế nhưng Quỹ này liên tục cạn vốn khiến cho các dự án không thể triển khai đúng kế hoạch. Đầu năm 2021, Quỹ Phát triển nhà ở TP HCM có công văn đề nghị UBND TP HCM tháo gỡ khó khăn trong hoạt động cấp vốn cho người thu thập thấp vay mua nhà.
Quỹ Phát triển nhà ở TP HCM có vốn điều lệ ban đầu là 1.000 tỷ đồng, hoạt động theo nguyên tắc hoàn vốn, bù đắp chi phí phát sinh trong quá trình hoạt động và không vì mục tiêu lợi nhuận. Đây là đơn vị thực hiện các chính sách hỗ trợ về tài chính cho các đối tượng có thu nhập thấp và các nhà đầu tư trong lĩnh vực nhà ở theo quy định của Ủy ban nhân dân thành phố.
Tính đến cuối năm 2021, tổng vốn điều lệ ngân sách cấp là hơn 1.600 tỷ đồng. Tính đến cuối năm 2021, tổng số vốn điều lệ ngân sách cấp đã được Quỹ Phát triển nhà ở TP HCM sử dụng vào các mặt hoạt động là hơn 1.749 tỷ đồng. Như vậy, đến cuối năm 2021, vốn điều lệ ngân sách cấp cho Quỹ Phát triển nhà ở TP HCM còn thiếu là hơn 143 tỷ đồng.
Tháng 2/2022, UBND TP HCM ban hành Quyết định về giao kế hoạch đầu tư công năm 2022 nguồn ngân sách địa phương. Cụ thể, phê duyệt vốn điều lệ bổ sung cho các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách là gần 800 tỷ đồng, trong đó Quỹ Phát triển nhà ở TP HCM được phân bổ 274 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, hiện Quỹ này cũng đang thực hiện 2 dự án nhà ở xã hội, song nhiều năm qua vẫn “ách tắc” bởi khó khăn nguồn vốn.
Thứ nhất là dự án nhà ở xã hội tại số 35 Hồ Học Lãm quận Bình Tân được triển khai năm 2011 gồm 6 block chung cư cao 15 tầng, với 718 căn hộ. Tổng mức đầu tư 608 tỷ đồng. Dự kiến dự án sẽ hoàn thành vào tháng 11.2012 nhưng sau đó do khó khăn về vốn, dự án chậm tiến độ, đến cuối năm 2019 mới hoàn thành.
Đến nay, những người mua nhà tại dự án vẫn chưa được cấp sổ đỏ. Do dự án liên tục dời thời gian hoàn thành và chưa có sổ đỏ nên những người mua nhà ở xã hội tại đây khiếu nại, khiếu kiện và cầu cứu khắp nơi.
Thứ hai là dự án khu nhà ở tại phường Hiệp Thành, quận 12. Dự án này được xây dựng hơn 11 ha, gồm 22 khối nhà cao 12 tầng, với 2.240 căn hộ và 45 căn nhà liên kề. Tổng mức đầu tư khoảng 2.200 tỷ đồng. Dự án đã thi công xong phần hạ tầng, cây xanh, chiếu sáng, công trình công cộng, cấp thoát nước, trạm điện thì dừng lại.
Tháng 12/2021, UBND TP HCM đã quyết định thực hiện dự án trên theo phương thức đấu thầu chọn nhà đầu tư để tiếp tục xây dựng dự án nhà ở xã hội phục vụ công nhân.
