Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ khẩn trương sớm ban hành và chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương ban hành các văn bản hướng dẫn đảm bảo chất lượng, tiến độ, chuẩn bị đầy đủ các điều kiện để thi hành Luật từ ngày 1/8/2024.

Đáp ứng yêu cầu hoàn thiện đồng bộ chính sách

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về đất đai nhằm phát huy tối đa nguồn lực đất đai cho phát triển đất nước, ngày 16/6/2022, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã ban hành Nghị quyết số 18-NQ/TW về “Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao”, trong đó đã đưa mục tiêu hoàn thiện thể chế, chính sách về quản lý và sử dụng đất đồng bộ và phù hợp với thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5 diễn ra ngày 18/1/2024, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) hay gọi là Luật Đất đai năm 2024, gồm 16 chương, 260 điều, trong đó sửa đổi, bổ sung 180/212 điều của Luật Đất đai năm 2013 và bổ sung mới 78 điều.

Luật Đất đai năm 2024 có nhiều nội dung mới mang tính đột phá quan trọng góp phần vào mục tiêu hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất như: quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; tài chính đất đai, giá đất; đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; quyền của người sử dụng đất, sử dụng đất đa mục tiêu, chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số; hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu về đất đai; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai, nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương các cấp trong quản lý, sử dụng đất đai; giải quyết các nội dung chuyển tiếp từ Luật Đất đai năm 2013.

Luật Đất đai năm 2024 nhằm giải quyết, tháo gỡ những bất cập, hạn chế đã chỉ ra trong quá trình tổng kết thi hành Luật Đất đai năm 2013, đáp ứng mong mỏi và nguyện vọng của các địa phương, doanh nghiệp và người dân. Đảm bảo khơi thông nguồn lực từ đất đai, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả, bền vững tài nguyên đất trong giai đoạn mới, hướng tới mục tiêu phát huy cao nhất nguồn lực đất đai, góp phần đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế sâu rộng, từng bước hiện thực hóa mục tiêu cuộc Cách mạng công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Quá trình xây dựng dự án Luật này đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan, tổ chức hữu quan chuẩn bị rất trách nhiệm, kỹ lưỡng, công phu qua nhiều vòng, nhiều bước, được trình Quốc hội tại 4 kỳ họp, điều đó cho thấy tinh thần cẩn trọng của các cơ quan trong hoạt động lập pháp. Việc cho phép Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực sớm hơn sẽ khơi thông nguồn lực, khơi dậy tiềm năng, phát huy cao nhất giá trị nguồn lực đất đai theo đúng tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW đã đề ra, sớm giải quyết, tháo gỡ những bất cập, hạn chế đã chỉ ra trong quá trình tổng kết thi hành Luật Đất đai năm 2013, đáp ứng mong mỏi và nguyện vọng của các địa phương, doanh nghiệp và người dân.

Khẩn trương hướng dẫn thi hành Luật

Ngày 5/3/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 222/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Đất đai năm 2024 trong đó giao trách nhiệm cho Bộ Tài nguyên và Môi trường, các bộ, ngành có liên quan và các địa phương trong việc tổ chức triển khai thi hành Luật Đất đai năm 2024.

Theo ông Đào Trung Chính, Cục trưởng Cục Quy hoạch đất đai, Bộ Tài nguyên và Môi trường, về tiến độ xây dựng các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2024, đối với các văn bản quy phạm pháp luật do Bộ Tài nguyên và Môi trường được giao chủ trì soạn thảo: Chính phủ đã ban hành Nghị định số 42/2024/NĐ-CP ngày 16 tháng 4 năm 2024 quy định về hoạt động lấn biển. 4 dự thảo Nghị định gồm (Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai năm 2024; Nghị định quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; Nghị định quy định về điều tra cơ bản đất đai, đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và hệ thống thông tin đất đai và Nghị định quy định về giá đất) đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường triển khai xây dựng theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Cụ thể, thành lập Ban soạn thảo, Tổ biên tập xây dựng Nghị định họp và cho ý kiến đối với nội dung dự thảo các nghị định; gửi lấy ý kiến bằng văn bản các bộ, ngành, địa phương; đăng tải nội dung dự thảo các nghị định trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ và của Bộ Tài nguyên và Môi trường để lấy ý kiến các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Bên cạnh đó, tổ chức lấy ý kiến các UBND, các sở, ban, ngành có liên quan của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thông qua tổ chức 4 Hội nghị tại các vùng (miền Bắc, miền Trung, miền Nam Trung Bộ và miền Nam); phối hợp với Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tổ chức lấy ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, các doanh nghiệp đối với dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai và dự thảo Nghị định quy định về giá đất.

Đến nay đã hoàn thiện hồ sơ gửi Bộ Tư pháp thẩm định. Bộ Tư pháp đã tổ chức họp Hội đồng để thẩm định 4 hồ sơ dự thảo Nghị định này. Bộ Tài nguyên và Môi trường đang phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư pháp để nghiên cứu, tiếp thu, giải trình, hoàn thiện dự thảo Nghị định để trình Chính phủ theo tiến độ được giao…

Đối với các Thông tư thuộc thẩm quyền ban hành của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường gồm: Thông tư quy định kỹ thuật điều tra, đánh giá đất đai; kỹ thuật bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất; Thông tư quy định về thống kê, kiểm kê đất đai và lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất; Thông tư quy định về hồ sơ địa chính, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và Thông tư quy định về nội dung, cấu trúc và kiểu thông tin cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai, Bộ đã thành lập Tổ soạn thảo các Thông tư, các đơn vị cũng đang tập trung nguồn lực để xây dựng bảo đảm thời gian và chất lượng văn bản.

Phát huy tinh thần chủ động triển khai “từ sớm, từ xa”, ông Đào Trung Chính cho rằng, ngay từ khi xây dựng dự án Luật Đất đai, thực hiện quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu Chính phủ phân công các cơ quan để xây dựng nội dung được giao quy định chi tiết trong Luật; chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương tập trung xây dựng các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật.

Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đang tiếp tục tập trung mọi nguồn lực để hoàn thiện các Nghị định, Thông tư theo quy định, kịp thời ban hành có hiệu lực đồng thời với thời điểm có hiệu lực của Luật Đất đai năm 2024; phối hợp với các bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện phổ biến Luật Đất đai năm 2024 và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành kịp thời đến các cơ quan, tổ chức và người dân, giúp hiểu biết, nắm bắt pháp luật kịp thời để thực hiện; bảo đảm nguồn lực thực hiện các quy định trong Luật Đất đai; thực hiện công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát tình hình thi hành Luật Đất đai và các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Đất đai.