Tỷ lệ dự án BĐS tiếp cận gói tín dụng 120.000 tỷ đồng thấp, có cần thiết hạ lãi vay?
Tại Hội nghị trực tuyến đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11 tháng 3 năm 2023 của Chính phủ và đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho thị trường bất động sản mới đây, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú đã cung cấp một số thông tin liên quan đến tiến độ triển khai gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng cho chủ đầu tư và người mua nhà ở các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân.
Theo Phó thống đốc, đến nay có 9 UBND tỉnh gửi văn bản công bố danh mục dự án tham gia Chương trình tới NHNN với 23 dự án và 1 UBND tỉnh công bố trên Cổng thông tin điện tử (Phú Thọ) với 3 dự án; tổng nhu cầu vay vốn của 26 dự án này là khoảng 12.800 tỷ đồng.
Ngày 16/6/2023, BIDV đã ký hợp đồng tín dụng tài trợ 1 dự án nhà ở xã hội tại tỉnh Phú Thọ tham gia chương trình với số tiền cấp tín dụng khoảng 95 tỷ đồng và đã giải ngân 20,5 tỷ đồng. Agribank cũng đã cấp tín dụng đối với 1 dự án với số tiền cam kết cấp tín dụng là 950 tỷ đồng, dự kiến giải ngân trong quý III. Đồng thời hiện nay, các NHTM đang chủ động tiếp cận với khoảng 16 dự án thuộc danh mục được công bố.
Phó thống đốc Đào Minh Tú đề nghị UBND các tỉnh, thành phố khẩn trương công bố danh mục các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo, xây dựng lại chung cư, trong đó, các dự án được công bố phải đảm bảo đúng theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng tại Công văn số 1551/BXD-QLN cả về nội dung và hình thức công bố tránh tình trạng như thời gian qua công bố dự án rất nhiều nhưng tỷ lệ giải ngân lại chưa được nhiều.
Đã có 26 dự án bất động sản tham gia gói 120.000 tỷ đồng. Ảnh DT.
Cần hạ thêm lãi suất vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng
Lãi suất của gói tín dụng này theo quy định thấp hơn thị trường từ 1,5 - 2%. Hiện lãi suất đang giảm, nên lãi suất cho vay theo gói này cũng đang giảm theo. Tuy nhiên theo ông Nguyễn Chí Thanh, Phó Chủ tịch Hội môi giới Bất động sản Việt Nam, hiện với người đủ điều kiện mua nhà ở xã hội, mức lãi suất vẫn đang cao.
"Rõ ràng chúng ta cần giải pháp để tiếp tục hạ lãi suất vay, đặc biệt là cho người mua. Như vậy, mới có thể giải quyết được nhu cầu khó khăn về nhà ở của người dân", ông Nguyễn Chí Thanh nhận định trên VTV.
Hiện nay, Ngân hàng Nhà nước đang điều tiết lãi suất xuống quanh mức 6%, ông Thanh cho rằng mức lãi suất phù hợp nên tối đa bằng mức lãi suất hiện nay huy động của người dân khoảng 6%. Thu nhập của người dân Việt Nam nói chung so với giá bất động sản thấp hơn 20 lần. Rõ ràng, người mua nhà ở xã hội còn thấp hơn nhiều.
"Các nước trên thế giới đều mua trả góp 20 - 30 năm, không có chuyện như Việt Nam trong 5 năm có thể trả được. Đó chỉ mới giải quyết được ban đầu. Còn thực tế các nước phát triển hàng đầu như Mỹ, Hàn Quốc, Singapore đều phải trả góp 20 - 30 năm", ông Nguyễn Chí Thanh nói.
Lãi suất gói tín dụng 120.000 tỷ đồng vẫn cao. Ảnh BTC.
Nhận định về lãi suất gói tín dụng trên, ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội môi giới bất động sản Việt Nam cho biết, mức lãi suất hiện tại, các doanh nghiệp phát triển nhà ở xã hội cũng chưa mấy mặn mà. Lý do ông đưa ra là vì mỗi dự án cần khoảng 5 năm để hoàn thành, lợi nhuận thu về chỉ ở mức 10% trong khi lãi suất vay ngân hàng đã hơn 8%/năm thì doanh nghiệp rất khó làm.
Trong khi đó, ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam phân tích, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng luôn được các ngân hàng sẵn sàng để cho vay nhưng về bản chất, nó không giống với gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội từng triển khai năm 2013. "Bởi gói 30.000 tỷ đồng trước đây được cho vay từ nguồn tái cấp vốn, lãi suất cố định chỉ 5%/năm; trong khi đó, gói 120.000 tỷ đồng là nguồn vốn tự thu xếp của các ngân hàng thương mại và lãi suất cho vay đã điều chỉnh thấp hơn từ 1,5 - 2% so với lãi suất cho vay thông thường. Đây là sự chia sẻ của ngành ngân hàng với doanh nghiệp và người dân", ông Hùng cho biết.
Nêu đề xuất, TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV cho rằng nên có một quỹ phát triển nhà ở xã hội; trong đó, vốn ngân sách là vốn mồi chủ lực và huy động các nguồn vốn tư nhân khác để cho vay với lãi suất bằng khoảng 50% lãi suất trên thị trường một cách công khai, minh bạch.
Trong khi đó, Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, ngân hàng cũng là doanh nghiệp, cũng cần đảm bảo hiệu quả kinh doanh. Với mặt bằng lãi suất huy động như hiện nay, để hạ sâu lãi suất cho vay các dự án nhà ở xã hội từ nguồn vốn tự thu xếp của các ngân hàng là rất khó. Bởi vậy, một gói tín dụng từ nguồn tái cấp vốn với lãi suất 5%/năm như gói cho vay ưu đãi trước kia là rất cần thiết với người lao động.
Bên cạnh đó, ông Hiếu cho rằng sáng kiến về quỹ phát triển nhà ở xã hội cũng rất phù hợp, có thể phát hành trái phiếu dài hạn để thu hút vốn cho quỹ, tạo nguồn cho vay nhà ở xã hội về lâu dài.
Tại báo cáo thị trường bất động sản quý II vừa công bố, Bộ Xây dựng cho biết, tính đến quý II năm nay, cả nước có 294 dự án nhà ở xã hội đang triển khai xây dựng, với quy mô xây dựng khoảng 288.499 căn.
Đáng chú ý, có khoảng 108 dự án đã được cấp phép xây dựng, đang triển khai đầu tư xây dựng thuộc đối tượng cho vay của Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng.
Theo Bộ Xây dựng, hiện nay đã có 15/63 Sở Xây dựng trên địa bàn cả nước đã rà soát hồ sơ, lập danh mục các dự án đủ điều kiện trình UBND cấp tỉnh xem xét công bố danh mục tổng số 40 dự án với tổng mức đầu tư là 43.707 tỷ đồng, nhu cầu vay vốn là 18.010 tỷ đồng
Tính đến thời điểm hiện tại, các dự án nếu được phê duyệt vay với nhu cầu vay là 12.442/120.000 tỷ đồng, đạt 10,37% số vốn giải ngân trong gói tín dụng 120.000 tỷ.
