Việt Nam / Đầu tư phát triển

Bộ Tài chính: Tăng lương sớm sẽ gây khó khăn cho kiểm soát lạm phát

Đông Bắc 11:26 | 28/10/2022 Doanh Nhân Việt Nam trên

Đại biểu Quốc hội đề nghị tăng lương cơ sở từ 1/1/2023, Bộ Tài chính quan ngại việc tăng lương sớm có thể gây khó khăn cho kiểm soát lạm phát.

Tại kỳ họp thứ 4 đang diễn ra, Chính phủ trình Quốc hội tăng lương cơ sở cán bộ công chức, viên chức từ 1,49 triệu đồng lên 1,8 triệu đồng một tháng, áp dụng từ 1/7/2023. Thảo luận tại tổ ngày 22/10 và nghị trường ngày 27/10 về tình hình kinh tế xã hội, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị sớm tăng lương cơ sở từ 1/1/2023, thay vì từ 1/7 năm sau.

Đơn cử, Đại biểu Thái Thu Xương (tỉnh Hậu Giang) cho biết, tình hình kinh tế, chính trị khu vực và thế giới có nhiều biến động phức tạp, khó lường, chuỗi cung ứng hàng hóa ở các thị trường xuất nhập khẩu của Việt Nam tiềm ẩn nhiều rủi ro do giá cả không ổn định, đã tác động mạnh đến đời sống, việc làm và thu nhập của người lao động, đặc biệt là các nhóm yếu thế, lao động nghèo, lao động nhập cư tại các đô thị, khu công nghiệp lớn.

Theo đó, lực lượng công nhân lao động nhập cư, làm việc trong các khu cụm công nghiệp còn nhiều khó khăn trong việc tìm chỗ ở, chỗ học cho con do nhà ở xã hội chưa nhiều, chưa đáp ứng đủ nhu cầu của công nhân lao động. Vấn đề nhà trẻ, mẫu giáo, các cơ sở giáo dục phổ thông tại các khu cụm công nghiệp chưa phát triển nhiều, chưa đáp ứng đủ, nhất là thiếu điểm giữ trẻ.

Đại biểu Thái Thu Xương chỉ ra thực trạng thời gian gần đây, khi lương tối thiểu vùng tăng, giá cả mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm, thuốc, sách giáo khoa, xăng dầu, viện phí, học phí… cũng tăng liên tục. Trong khi đó, tiền lương thực tế của cán bộ công chức, viên chức từ 2019 đến nay chưa tăng. Lương tối thiểu vùng của người lao động tăng không cao, chỉ 6%.

Điều này đã ảnh hưởng rất lớn đến mọi mặt đời sống vật chất của cán bộ công chức, viên chức, đặc biệt nhất là ảnh hưởng trực tiếp ờ đến đối tượng yếu thế, người làm công ăn lương, gây tâm lý lo lo âu cho nhóm đối tượng này.

Về vấn đề tăng lương cơ sở, đại biểu tỉnh Hậu Giang kiến nghị tăng càng sớm càng tốt: "Cử tri và cán bộ, công chức, viên chức rất vui mừng khi Chính phủ quyết định trình Quốc hội tăng lương cơ sở. Tuy nhiên, đề xuất Quốc hội và Chính phủ cần nghiên cứu về thời gian tăng lương càng sớm càng tốt. Theo ý kiến của đại đa số cán bộ, công chức, viên chức, đề xuất Chính phủ tăng lương từ ngày 1/1/2023. Theo phương án của Chính phủ là 1/7/2023, nếu tính khoảng cách giữa 2 lần tăng lương thì đã 4 năm".

Bên cạnh đó, đại biểu kiến nghị cần kiềm chế lạm phát, kìm giá, tránh tình trạng lương chưa tăng thì giá đã tăng, "lương tăng 1 đồng, giá tăng 2 đồng".

Ngoài ra, cần sửa đổi quy định chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với công chức, viên chức công tác tại cơ sở y tế công lập. Nâng mức lương phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với viên chức làm chuyên môn y tế dự phòng và y tế cơ sở. Xem xét nâng lương khởi điểm đối với đối tượng là bác sĩ mới ra trường nhằm thu hút nguồn nhân lực ngành y tế công tác trong lĩnh vực y tế dự phòng và y tế cơ sở.

Giải trình trước ý kiến của các đại biểu Quốc hội về thời điểm thực hiện tăng lương từ 1/1/2023 thay vì 1/7/2023, Bộ Tài chính khẳng định cải cách tiền lương là nhiệm vụ chính trị, xã hội quan trọng, cấp thiết,nhất là trong bối cảnh dịch Covid-19 và giá cả xăng dầu, hàng hóa cơ bản... tác động tới nhân dân cả nước (trong đó có độ ngũ cán bộ, công chức, viên chức).

Chính phủ đề xuất từ ngày 1/07/2023, thực hiện tăng lương cơ sở lên mức 1,8 triệu đồng/tháng. Ảnh NĐT.

Nhưng trước nguy cơ lạm phát cao, việc cải cách chính sách tiền lương cần được thực hiện một cách thận trọng, hài hòa với các mục tiêu điều hành kinh tế- xã hội nói chung.

Vì vậy, Chính phủ tiếp tục tham mưu các cấp thẩm quyền chưa thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW trong năm 2023. Thay vào đó, đề xuất từ ngày 1/7/2023, thực hiện tăng lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức lên mức 1,8 triệu đồng/tháng (khoảng 20,8%), cơ bản bù đắp mức độ trượt giá thời gian qua.

Ngoài ra, thời điểm thực hiện từ ngày 1/7/2023 thay vì từ đầu năm là do thời điểm đầu năm gần với tết dương lịch và âm lịch, nhu cầu mua sắm sử dụng hàng hóa dịch vụ của người dân và doanh nghiệp tăng mạnh. Nếu thực hiện cải cách tiền lương vào thời điểm này sẽ gây thêm sức ép lên điều hành giá cả do tâm lý tăng lương đi kèm với tăng giá, gây khó khăn cho việc kiểm soát lạm phát.

Đề nghị của đại biểu về xác định thời gian cụ thể thực hiện cải cách tiền lương từ năm 2024 trong Nghị quyết của Quốc hội, tránh tình trạng trì hoãn, kéo dài cũng được Bộ Tài chính hồi âm.

Cụ thể, tại các báo cáo dự toán NSNN năm 2023 trình Quốc hội, Chính phủ đã báo cáo nhu cầu và nguồn tích lũy để thực hiện cải cách tiền lương theo quy định. Do bối cảnh thế giới, trong nước đang chịu áp lực lạm phát lớn, nên Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội lùi thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW sau năm 2023.

Trường hợp các áp lực lạm phát giảm, không có biến động lớn về kinh tế - xã hội, Chính phủ sẽ khẩn trương trình các cấp thẩm quyền về lộ trình thực hiện cải cách tiền lương Nghị quyết 27-NQ/TW.

Về ý kiến đề nghị cần lưu ý việc điều chỉnh tăng trợ cấp cho người có công, trợ cấp bảo trợ xã hội cần đảm bảo cao hơn chuẩn nghèo đô thị; Bộ Tài chính cho rằng, chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025 được quy định tại Nghị định số 07/2021/NĐ-CP ngày 27/1/2021 của Chính phủ (thực hiện từ năm 2022).

So với quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2016-2020 quy định tại Quyết định số 59/2015/QĐ-TTg, thì chuẩn nghèo giai đoạn 2021-2025 có mức tăng đáng kể (chuẩn nghèo khu vực nông thôn có thu nhập bình quân đầu người dưới 1.500.000 đồng/tháng, so với mức cũ là dưới 700.000 đồng/tháng; tăng 2,15 lần) và theo quy định thì đây chỉ là tiêu chí, điều kiện để được hưởng các chính sách hiện hành hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo (không phải là mức thực được hưởng), thời gian áp dụng đến hết năm 2025.

Theo đó, việc so sánh chuẩn trợ cấp ưu đãi người có công năm 2023 với chuẩn nghèo giai đoạn 2021-2025 là chưa đồng chất và cần được xem xét kỹ.

Cụ thể, việc điều chỉnh chuẩn nghèo thực chất là việc thay đổi tiêu chí, điều kiện xác định hộ nghèo để từ đó xác định đối tượng được hưởng các chính sách an sinh xã hội, chứ không phải thay đổi mức hỗ trợ của nhà nước đối với người nghèo. Trong khi đó mức trợ cấp ưu đãi người có công là mức hỗ trợ từ NSNN cho các đối tượng được thụ hưởng theo quy định.

Chuẩn nghèo là tiêu chí được áp dụng cho giai đoạn dài, đến hết năm 2025; trong khi đó trợ cấp người có công được điều chỉnh hàng năm căn cứ vào khả năng của NSNN và yêu cầu thực hiện các nhiệm vụ xã hội.

Theo Bộ Tài chính thì mức trợ cấp người có công dự kiến điều chỉnh tăng 20,8% từ 1/7/2023, cũng là mức tăng khá.

Ngoài ra, chuẩn trợ cấp bảo trợ xã hội mới được điều chỉnh năm 2021 theo nghị định số 20/2021/NĐ-CP có hiệu lực từ 1/7/2021 đã có mức tăng khá (tăng 33,3% từ mức 270.000 đồng/tháng lên mức 360.000 đồng/tháng).

Tại Kỳ họp 4, Quốc hội khoá XV, Chính phủ đang trình Quốc hội điều chỉnh tăng lương cơ sở từ mức 1,49 triệu đồng/tháng lên mức 1,8 triệu đồng/tháng, tăng khoảng 20,8% lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức; tăng chi lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội đối tượng do ngân sách nhà nước đảm bảo khoảng 12,5% và hỗ trợ thêm đối với đối tượng nghỉ hưu trước năm 1995 có mức hưởng thấp; tăng chi trợ cấp ưu đãi người có công và tăng chi các chính sách an sinh xã hội đang gắn với lương cơ sở khoảng 20,8%.

Nếu được thông qua, việc điều chỉnh này dự kiến thực hiện từ 1/7/2023. Đồng thời, từ ngày 1/1/2023, điều chỉnh tăng phụ cấp ưu đãi nghề đối với cán bộ y tế dự phòng và y tế cơ sở theo Kết luận số 25-KL/TW ngày 30/12/2021 của Bộ Chính trị.