Khi xét về điều kiện đối tượng được mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội, Luật Nhà ở hiện hành quy định 3 tiêu chí là: Cư trú (có hộ khẩu hoặc có đăng ký tạm trú tại nơi có dự án nhà ở xã hội), thu nhập (ở mức dưới mức phải chịu thuế thu nhập cá nhân), diện tích nhà ở (chưa sở hữu nhà ở, hoặc có những diện tích dưới 10m2/người).

Tại dự thảo sửa đổi Luật Nhà ở, bộ phận soạn thảo đề xuất bỏ yêu cầu về cư trú, bởi đã là công dân Việt Nam thì được quyền mua nếu đủ điều kiện về thu nhập, nhà ở; tiêu chí về mức thu nhập cũng sẽ được nâng cao. Ngoài ra, diện tích nhà ở bình quân sẽ giao cho Chính phủ xem xét nâng lên 15m2/người, thay vì giới hạn trước đây là 10m2/người, tùy theo tình hình và thời kỳ cụ thể.

Ngoài ra, khắc phục bất cập về quỹ đất phát triển nhà ở xã hội, dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đã bỏ quy định yêu cầu bắt buộc chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị phải dành 20% quỹ đất để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; bổ sung quy định việc bố trí quỹ đất phát triển nhà ở xã hội là trách nhiệm của UBND cấp tỉnh. Khi lập, phê duyệt quy hoạch tỉnh, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, UBND cấp tỉnh phải bố trí đủ quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội theo chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở đã được phê duyệt.

Trước đó, tại Diễn đàn Kinh tế - xã hội năm 2023, ngày 19/9, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh đã chia sẻ về những điểm mới trong dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) liên quan đến chính sách nhà ở xã hội.

Ông Sinh cho biết Chính phủ đã trình Quốc hội dự án Luật Nhà ở (sửa đổi), được cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 5 và dự kiến thông qua tại Kỳ họp thứ 6 tới. Dự án luật có 8 nhóm chính sách trong đó có chính sách về phát triển nhà ở xã hội.

Chính phủ chỉ đạo để bảo đảm nguyên tắc về tính thống nhất với các Luật Đất đai, Đầu tư, Xây dựng, Kinh doanh bất động sản, cũng như, cải cách thủ tục hành chính, khơi thông nguồn lực, có chính sách khuyến khích doanh nghiệp tích cực tham gia đầu tư dự án nhà ở xã hội.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng nêu rõ, Chính phủ trình Quốc hội bổ sung chính sách nhà ở cho công nhân ở khu công nghiệp gồm nhà ở xã hội và nhà lưu trú và chính sách nhà ở cho lực lượng vũ trang…

Trong đó, dành quỹ đất cho nhà ở xã hội , giao UBND cấp tỉnh chủ động dành đủ quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội theo chương trình kế hoạch đã duyệt, như vậy có thể dành quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại hoặc các dự án độc lập cho nhà ở xã hội

Cùng với đó là nhóm chính sách ưu đãi chủ đầu tư tham gia dự án nhà ở xã hội như miễn tiền sử dụng đất, vay vốn với lãi suất ưu đãi…

Về đối tượng thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội, ông Sinh cho biết, dự thảo luật giảm bớt các thủ tục xác định đối tượng mua nhà ở xã hội, bỏ tiêu chí về cư trú. Như vậy công dân Việt Nam chỉ cần có đủ điều kiện về thu nhập và nhà ở. Ngoài ra dự án luật còn cải cách thủ tục hành chính về đầu tư, giao đất, lựa chọn chủ đầu tư, xác định giá bán, giá thuê mua.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng tin tưởng với những sửa đổi này thời gian tới sẽ tạo cơ chế thông thoáng thúc đẩy nhà ở xã hội.