“Vỡ trận” các tour du lịch outbound

Ngày 2/8, website của Đại sứ quán Cộng hòa Séc tại Hà Nội thông báo, hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam cấp từ 1/7/2022 không đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật về thông số ICAO (Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế). Đây là quốc gia thứ ba (sau Đức và Tây Ban Nha) tại châu Âu dừng công nhận mẫu hộ chiếu mới có bìa xanh tím than của Việt Nam. Quan điểm được các quốc gia này đưa ra là do hộ chiếu theo mẫu mới của Việt Nam thiếu thông tin nơi sinh, dẫn đến không thể xác minh danh tính của người xin thị thực.

Trước thông tin này, nhiều DN du lịch, lữ hành Việt Nam đều bày tỏ lo lắng về những vấn đề phát sinh trong việc thực hiện các tour du lịch outbound (đưa khách Việt Nam đi quốc tế). Chia sẻ với báo chí, Giám đốc Công ty Vietfoot Travel Phạm Duy Nghĩa cho biết, trong tháng 8, DN có 4 đoàn khách sang Đức (mỗi đoàn từ 4 - 5 người).

“Với thông báo từ Đức, chúng tôi phải tính đến trường hợp lùi ngày khởi hành cho đoàn khách quốc tế. Có nhiều công ty du lịch điêu đứng khi không thể xoay xở trước thông báo mới từ Đức khi đang có khách trên máy bay, sắp nhập cảnh tại Đức. Từ ngày 27/7, chúng tôi liên tục nhận cuộc gọi từ phía khách hàng mà không biết phải giải quyết ra sao. Phía du khách thì nói đây là trường hợp bất khả kháng, không phải lỗi do du khách nên không thể phạt tiền họ. Công ty thậm chí đã phải tạm hoãn tour du lịch outbound với đoàn khách 20 - 25 người vì liên quan đến hộ chiếu mới.” – ông Phạm Duy Nghĩa cho hay.

Không chỉ Công ty Vietfoot Travel, nhiều DN du lịch, lữ hành Việt Nam cũng rơi vào tình thế “vỡ trận” các tour du lịch outbound. Theo Trưởng phòng Kinh doanh, Công ty Lữ hành quốc tế HoangViet Open (HVO Group) Trương Thị Tuyên, du lịch quốc tế và du lịch nội địa đang có tín hiệu phục hồi tốt, lượng khách thị trường outbound tăng trở lại. Nhưng bất cập về hồ sơ xin cấp thị thực và cấp hộ chiếu lại cản bước sự phục hồi.

Bà Trương Thị Tuyên cho biết, hầu hết các tour du lịch outbound tại Công ty Lữ hành quốc tế HoangViet Open đều nhận đặt cọc 50% chi phí của khách hàng, đợi hoàn tất visa thì mới thanh toán hết chi phí. Với tình hình hiện nay, nhiều du khách mới đặt cọc và được cấp hộ chiếu mới sẽ khó có thể đi tour được. Như vậy, khách hàng không thanh toán thì DN du lịch, lữ hành rơi vào tình thế mất tour và thiệt hại lớn về doanh thu.

Chung nhận định này, thông tin trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam, ông Ngô Văn Thỏa - Giám đốc Công ty Du lịch châu Mỹ (Pan American Travel) cho biết các doanh nghiệp sẽ thiệt hại vô cùng lớn nếu các nước châu Âu đồng loạt không công nhận hộ chiếu mẫu mới của du khách Việt Nam. "Với các tour đường dài, doanh nghiệp đã phải đặt vé trước từ 3 - 6 tháng, đặt khách sạn, nhà hàng… chưa kể chi phí vận hành hay bán hàng. Du lịch chịu thiệt hại trực tiếp nhưng xa hơn, nếu các nước châu Âu khác cũng hành động tương tự thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc đi lại của người Việt Nam," ông Ngô Văn Thỏa nói.

Dự báo thị trường du lịch nước ngoài sẽ còn tăng trưởng tốt từ nay đến cuối năm. Theo Tổng cục Thống kê, trước dịch Covid-19, khoảng gần 10 triệu người Việt đi du lịch nước ngoài mỗi năm. Doanh thu du lịch ra nước ngoài thường chiếm khoảng 30 - 40% trong tổng doanh thu du lịch quốc tế của các doanh nghiệp lữ hành. Nếu bỏ lỡ nguồn thu này thì sẽ là thiệt hại lớn cho các doanh nghiệp nói riêng và toàn ngành du lịch nói chung.

Sớm có giải pháp gỡ vướng

Trước những vướng mắc liên quan đến hộ chiếu mẫu mới, các DN du lịch kiến nghị Chính phủ sớm vào cuộc xử lý bởi người dân đang bị ảnh hưởng quyền lợi trực tiếp, trong đó có khách du lịch khi có nhu cầu đi châu Âu. Đây là vấn đề lớn không chỉ đối với ngành du lịch mà kể cả nhiều lĩnh vực khác.

"Hiện Đại sứ quán Việt Nam tại một số nước đã xử lý tạm thời bằng cách cấp bổ sung nơi sinh cho người dân, du khách nhưng vậy là phát sinh thủ tục không cần thiết và không theo thông lệ quốc tế. Chưa kể việc sử dụng hộ chiếu chưa được công nhận vì vướng mắc kèm theo tờ giấy xác nhận có thể phát sinh rủi ro. Do đó, kiến nghị có thể linh hoạt xử lý nhanh chóng như việc tiếp tục cấp hộ chiếu mẫu cũ cho đến khi mẫu mới được giải quyết, để bảo đảm quyền lợi của người dân, du khách" - ông Nguyễn Quốc Kỳ đề xuất.

Bà Nguyễn Thị Khánh - Chủ tịch Hiệp hội Du lịch TP HCM cũng kiến nghị sớm tháo gỡ vướng mắc để hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam được công nhận và người dân, du khách sử dụng đi các nước như thông lệ quốc tế. Nhiều DN du lịch cũng kiến nghị cơ quan chức năng có thể sớm vào cuộc để đàm phán tháo gỡ khó khăn cho du khách, DN và ngành du lịch đang trong giai đoạn phục hồi.

Hầu hết các DN cho biết hy vọng đây là trường hợp bất khả kháng vì sự việc này chưa từng xảy ra trước đó. Phía DN du lịch, lữ hành vẫn đang trông chờ vào chính sách hỗ trợ, động thái xử lý sớm, kịp thời của Chính phủ, đặc biệt từ phía Cục Quản lý Xuất nhập cảnh (Bộ Công an).

Trước việc một số quốc gia từ chối mẫu hộ chiếu mới, đại diện Cục Quản lý Xuất nhập cảnh (Bộ Công an) cho biết cơ quan này đang phối hợp với Bộ Ngoại giao làm việc với các nước. Sau khi thống nhất về phương án, Cục Quản lý Xuất nhập cảnh sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền để có hướng xử lý tiếp theo. 

Với nhận định hộ chiếu thiếu nơi sinh sẽ gây khó khăn cho công tác quản lý của các nước sở tại, trong báo cáo gửi các đại biểu Quốc hội trước phiên chất vấn diễn ra vào ngày 10/8 tới, Bộ Công an cho biết để giải quyết cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho công dân Việt Nam khi làm thủ tục xin thị thực vào các nước trong khu vực Schengen gồm 26 quốc gia Châu Âu, cơ quan này đã thống nhất với Bộ Ngoại giao trước mắt tiến hành bị chú “nơi sinh” vào hộ chiếu mẫu mới cho công dân khi công dân có đề nghị.