Nhiều mối nguy tiềm ẩn đối với nền kinh tế thế giới

Trước thềm Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF) tại Davos - Thụy Sĩ, Giám đốc điều hành IMF Kristalina Georgieva cho biết nền kinh tế toàn cầu đang phải đối mặt với thử thách lớn nhất kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Nền kinh tế toàn cầu đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga vào Ukraine, những tác động còn sót lại của cuộc khủng hoảng Covid-19. Tất cả điều này đã kéo tăng trưởng đi xuống và đẩy lạm phát lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ.

Giá thực phẩm và năng lượng đi lên đang đè nặng các hộ gia đình trên khắp thế giới, trong khi các ngân hàng trung ương đang thắt chặt chính sách tiền tệ để kiềm chế lạm phát, gây thêm áp lực lên các quốc gia, công ty và những người đi vay nợ.

Bên cạnh đó, IMF cũng cảnh báo nhiều mối nguy tiềm ẩn khi thị trường tài chính biến động cùng mối mối đe dọa dai dẳng từ biến đổi khí hậu khiến thế giới.

“Khả năng ứng phó của chúng tôi bị cản trở bởi tác động của căng thẳng tại Ukraine. Nguy cơ phân mảnh địa kinh tế ngày càng gia tăng mạnh mẽ”, bà Georgieva nói, “Căng thẳng thương mại, tiêu chuẩn công nghệ và an ninh gia tăng trong nhiều năm, làm suy giảm tăng trưởng và lòng tin vào hệ thống kinh tế toàn cầu hiện tại”.

Theo nghiên cứu của IMF, chỉ riêng sự không chắc chắn của các chính sách thương mại đã làm giảm gần 1% GDP toàn cầu vào năm 2019. Khoảng 30 quốc gia đã hạn chế thương mại thực phẩm, năng lượng và các mặt hàng quan trọng khác.

IMF cảnh báo rằng sự phân mảnh trên thế giới về kinh tế tiếp tục làm gia tăng chi phí, gây hại cho toàn bộ nền kinh tế xã hội. Chỉ riêng sự phân tán về công nghệ có thể dẫn đến thiệt hại 5% GDP cho nhiều quốc gia.

Carmine Di Sibio, Chủ tịch toàn cầu và Giám đốc điều hành của công ty tư vấn khổng lồ EY, nói với CNBC rằng nền kinh tế, đặc biệt là vấn đề lạm phát, đã trở thành chủ đề trung tâm trong các cuộc thảo luận giữa các nhà lãnh đạo doanh nghiệp lớn tại Davos.

Di Sibio cho biết các nhà lãnh đạo doanh nghiệp vẫn đang xem xét các biện pháp chuyển đổi hoạt động kinh doanh của họ. Các công ty đang trải qua nhiều chuyển đổi - sự chuyển đổi về mặt công nghệ, chuyển đổi về chuỗi cung ứng và vị trí của chuỗi cung ứng, giảm thiểu rủi ro của chuỗi cung ứng.

Các giải pháp

Để giải quyết tình trạng phân mảnh ngày càng gia tăng, IMF trước tiên đã kêu gọi các chính phủ hạn chế các rào cản thương mại nhằm giảm bớt tình trạng thiếu hụt nguồn cung, hạ nhiệt giá lương thực và các mặt hàng khác, đồng thời đa dạng hóa xuất khẩu để tăng cường khả năng phục hồi của nền kinh tế.

Bà Georgieva đề nghị: “Không chỉ các quốc gia mà các công ty cũng cần đa dạng hóa nhập khẩu để đảm bảo chuỗi cung ứng hoạt động. Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp có vai trò quan trọng trong vấn đề này”

Thứ hai, IMF kêu gọi các nỗ lực hợp tác để giải quyết nợ, vì khoảng 60% các quốc gia thu nhập thấp, dễ tổn thương hiện đang có các khoản nợ, cần tái cơ cấu.

“Nếu không có sự hợp tác dứt khoát để giảm bớt gánh nặng cho các quốc gia đang mắc nợ và các chủ nợ, vấn đề sẽ trở nên tồi tệ hơn. Nhưng bù lại, sự ổn định của nợ sẽ thu hút đầu tư mới và thúc đẩy tăng trưởng bao trùm. Đó là lý do tại sao Khuôn khổ chung về xử lý nợ của G20 phải được cải thiện khẩn cấp", bà Georgieva đề nghị.

Thứ ba, IMF kêu gọi hiện đại hóa thanh toán xuyên biên giới. Hệ thống thanh toán kém hiệu quả là rào cản đối với tăng trưởng kinh tế. Tổ chức tiền tệ quốc tế ước tính chi phí trung bình của một khoản thanh toán quốc tế là 6,3%. Điều này đồng nghĩa khoảng 46 tỷ USD là phí trung gian.

“Các quốc gia có thể hợp tác để phát triển một nền tảng số công cộng toàn cầu, một phần của cơ sở hạ tầng thanh toán mới với các quy tắc rõ ràng để tối thiểu chi phí gửi tiền đồng thời tối đa hóa tốc độ và tính an toàn. Nền tảng cũng có thể kết nối nhiều loại tiền khác nhau, bao gồm cả tiền tệ số của ngân hàng trung ương,” Georgieva đề xuất.

Cuối cùng, IMF kêu gọi thu hẹp khẩn cấp khoảng cách giữa tham vọng và chính sách về biến đổi khí hậu, thảo luận về cách tiếp cận toàn diện cho quá trình chuyển đổi xanh, định giá carbon, đầu tư năng lượng tái tạo và đền bù cho những người bị ảnh hưởng tiêu cực bởi biến đổi khí hậu.