Dù chưa chứng kiến sự thay đổi lớn về quy mô doanh thu, song việc giảm chi phí đầu vào và cải tiến công nghệ mới giúp nhiều doanh nghiệp cải thiện rõ rệt hiệu quả kinh doanh, lợi nhuận tăng bằng lần hoặc đảo chiều so với cùng kỳ.

Quý I ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực từ các doanh nghiệp ngành xi măng, đặc biệt ở nhóm quy mô nhỏ với kết quả kinh doanh cải thiện rõ rệt. Dù toàn ngành vẫn còn nhiều thách thức, sự hồi phục bước đầu cùng kỳ vọng vào đầu tư công và nhu cầu xây dựng tăng trở lại đang tiếp thêm động lực cho các doanh nghiệp hướng đến nửa sau năm với tâm thế lạc quan hơn.

Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của Liên minh châu Âu (EU) không chỉ là một rào cản thương mại mới, mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh cho ngành xi măng Việt Nam. Đây là bài toán khó nhưng đồng thời mở ra cơ hội lớn để tái cấu trúc ngành theo hướng xanh hóa và bền vững, khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế.

Mức giá điện tăng 4,8% kể từ ngày 11/10 cùng với giá nguyên nhiên liệu đầu vào như than, dầu... biến động lớn, thậm chí dự báo còn tiếp tục tăng trong thời gian tới là nguyên nhân khiến các doanh nghiệp sản xuất xi măng không thể duy trì giá bán cũ.

Gặp áp lực ở cả đầu vào và đầu ra, nhiều công ty xi măng ghi nhận kết quả thua lỗ trong năm 2023. Các chuyên gia cho rằng, động lực lâu dài và bền vững với ngành xi măng vẫn phải đến từ sự hồi phục của ngành bất động sản và thị trường xuất khẩu clinker.

Trong những năm qua, ngành xi măng liên tiếp gặp nhiều "cú sốc" như dịch COVID-19, đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, thị trường bất động sản suy yếu... khiến tổng cầu giảm mạnh, nhiều nhà máy phải giảm công suất, tạm dừng hoạt động.

Ước tính chi phí điện chiếm khoảng 14-15% giá vốn hàng bán đối với doanh nghiệp sản xuất xi măng. Đối với những doanh nghiệp lớn có lò quay xi măng, chi phí điện chiếm khoảng 9-10% giá vốn hàng hóa. Do đó, việc điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân từ 1.920,37 đồng/kWh lên 2.006,79 đồng/kWh, tương đương tăng 4,5% (chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng) kể từ ngày 9/11 cũng khiến các hộ sản xuất tiêu thụ điện lớn như xi măng gặp khó khăn "kép". Tuy nhiên, ngành xi măng và các doanh nghiệp cũng lường trước những tình huống này, phải tìm giải pháp san sẻ, tự vượt qua khó khăn.

Thị trường bất động sản trầm lắng là một trong những nguyên nhân chính khiến nhiều doanh nghiệp ngành xi măng nhận lãi giảm, thậm chí lỗ ở quý II. Tính đến cuối tháng 7, đã có 12 doanh nghiệp công bố báo cáo tài chính với chỉ 2 doanh nghiệp có lợi nhuận tăng trưởng dương so với cùng kỳ năm ngoái.

Thị trường bất động sản trầm lắng đang tác động trực tiếp đến hệ sinh thái toàn ngành, khiến cho hoạt động của các doanh nghiệp vật liệu xây dựng như xi măng gặp khó. Giới phân tích dự báo, thời gian tới, nhóm doanh nghiệp này sẽ phải đối mặt với sự sụt giảm đáng kể lợi nhuận khi giá điện tăng làm ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

Theo Hiệp hội ximăng Việt Nam, trong khi giá thành sản xuất tăng mạnh, nhưng giá xuất khẩu sản phẩm ximăng không tăng làm các doanh nghiệp xuất khẩu ximăng đứng trước sự cạnh tranh khốc liệt về giá.