Theo báo cáo của Sở Xây dựng TP HCM, tổng diện tích đất của 6 dự án  nhà ở xã hội đang triển khai là 9,36 ha, trong đó có 4 dự án được chuyển tiếp từ giai đoạn 2016 - 2020.

Thành phố đang triển khai một dự án nhà lưu trú công nhân với diện tích đất 2,01 ha, 93.932 m2 sàn xây dựng, quy mô 1.040 phòng tại Cụm công nghiệp Phường Thạnh Mỹ Lợi, TP Thủ Đức.

Sở Xây dựng nhận định nhu cầu nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp trên địa bàn rất lớn. Cơ quan này đang tập trung hoàn tất thủ tục pháp lý với 37 dự án nhà ở xã hội quy mô khoảng 35.000 căn. TP HCM đặt mục tiêu đầu tư xây dựng, hoàn thành đưa vào sử dụng 13 dự án, với quy mô khoảng 12.000 căn nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân thời gian tới.

Tuy nhiên, Sở Xây dựng cũng nhìn nhận quy trình đầu tư dự án nhà ở xã hội còn phức tạp. Ngoài thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận chủ đầu tư, phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, chấp thuận đầu tư, giao đất, tính tiền sử dụng đất, ký quỹ như nhà ở thương mại, các dự án nhà ở xã hội phải thực hiện thêm loạt thủ tục liên quan khác.

Bên cạnh đó, Sở Xây dựng TP HCM cũng nêu những hạn chế như công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tại một số dự án khó khăn, kéo dài, tiến độ chậm, thậm chí không thực hiện được. Thủ tục điều chỉnh quy hoạch tỷ lệ 1/2000, quy hoạch chi tiết 1/500 mất nhiều thời gian. Các dự án nhà ở công nhân có́ vốn đầu tư lớn, chi phí xây dựng, chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng khá cao trong khi thời gian thu hồi vốn lâu (10-15 năm), nên chưa thu hút được nhiều nhà đầu tư.

Phát triển nhà ở xã hội tại TP HCM vẫn còn tồn tại nhiều bất cập. Trước đó, tại kỳ họp thứ 13, HĐND TP HCM đã giám sát chuyên đề về việc triển khai, thực hiện các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố, giai đoạn 2016-2025, ông Trần Hoàng Quân - giám đốc Sở Xây dựng TP HCM  cho biết giai đoạn này, thành phố đặt mục tiêu phát triển khoảng 35.000 căn nhà, tương ứng khoảng 2,5 triệu m2.

Trong giai đoạn này, Thành phố có 91 dự án nhà ở xã hội với diện tích hơn 210 ha, với quy mô dự kiến khoảng 98.685 căn hộ. Trong đó có 49/91 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư. Tuy nhiên, trong 49 dự án có đến 46 dự án được chuyển tiếp từ giai đoạn 2016-2020.

Kết quả đến quý II/2023, TP HCM đã hoàn thành đưa vào sử dụng 2 dự án với quy mô 623 căn hộ. Có 7  dự án nhà ở xã hội và nhà lưu trú công nhân đang thi công với quy mô gần 5.000 căn. Ngoài ra, TP HCM có 82 dự án đang được thống kê để theo dõi trong kế hoạch phát triển nhà ở xã hội.

Giai đoạn còn lại, Thành phố phấn đấu phát triển 2,4 triệu m2 sàn. UBND TP HCM cũng chỉ đạo Quỹ phát triển nhà ở thành phố cho các đối tượng mua nhà ở xã hội vay vốn để tạo lập nhà ở. Đến nay, đã có 184 khách hàng vay với 87 tỷ đồng.

Theo lãnh đạo Sở Xây dựng TP HCM, quá trình triển khai các dự án nhà ở xã hội còn nhiều vấn đề bất cập, vướng mắc cần tháo gỡ. Trong đó, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của một số dự án rất khó khăn, tiến độ thực hiện chậm, thậm chí không thực hiện được.

Hiện Thành phố chưa bố trí quỹ đất phát triển nhà ở xã hội ở một số đồ án quy hoạch xây dựng đô thị, quy hoạch sử dụng đất… Quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội hiện nay chủ yếu từ quỹ đất 20% mà chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại bàn giao và đất do các doanh nghiệp từ bồi thường, giải phóng mặt bằng để đầu tư xây dựng.

Ngoài ra, loại hình nhà ở xã hội chưa đa dạng, các loại căn hộ có diện tích nhỏ 25 - 30 m2 có giá bán 300 - 400 triệu đồng và nhà ở xã hội cho thuê, thuê mua còn ít, chưa đáp ứng nhu cầu thực tế.