Chất lượng tài sản nhóm cho vay bán lẻ suy giảm

Trong báo cập nhật về ngành ngân hàng quý I/2024, Vietnam Investors Service (VIS Rating) nhận định nợ quá hạn và nợ xấu của nhóm ngân hàng cho vay bán lẻ đã tăng lên đáng kể. 

Xét chung toàn ngành, tỷ lệ nợ xấu (NPL) đã tăng từ 1,9% vào cuối năm 2023 lên 2,2% vào quý I/2024 do lĩnh vực cho vay bán lẻ, các chuyên gia phân tích cho biết. Những ngân hàng tập trung vào lĩnh vực bán lẻ (khách hàng cá nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa) như VIB, VPBank và ABBank ghi nhận nợ quá hạn tăng cao từ cho vay mua nhà.

Trong số các ngân hàng quốc doanh, BIDV có chất lượng tài sản giảm đáng kể nhất do tỷ lệ nợ xấu gia tăng và tỷ lệ xóa nợ thấp.

Trong số các ngân hàng tư nhân lớn, chất lượng tài sản của MB giảm đáng kể do một khoản nợ xấu lớn của một công ty năng lượng tái tạo, VIS Rating thông tin. 

Trong khi đó, OCB đã giải quyết một phần đáng kể các khoản cho vay có vấn đề bằng cách xử lý tài sản bị tịch thu. LPBank duy trì tỷ lệ nợ xấu ổn định thông qua biện pháp thắt chặt điều kiện cho vay và hoạt động thu hồi nợ. 

Các chuyên gia phân tích của VIS Rating dự báo đến cuối năm 2024, tỷ lệ nợ xấu và chi phí tín dụng của ngành sẽ giảm so với năm trước do tỷ lệ hình thành nợ xấu mới suy giảm và các ngân hàng giải quyết các khoản nợ xấu thông qua việc thu hồi hoặc xóa nợ.

VIS Rating đánh giá bộ đệm rủi ro của ngân hàng vẫn còn yếu do tỷ lệ bao phủ nợ xấu tiếp tục giảm. Tỷ lệ bao phủ nợ xấu (LLCR) của ngành giảm xuống 86% từ mức 92% vào cuối năm ngoái. 

Ngược lại, một số ngân hàng tư nhân như OCB và Sacombank đã cải thiện khả năng xử lý nợ xấu và khả năng trích lập dự phòng. LLCR dành cho các ngân hàng nhỏ vẫn ở mức thấp nhất trong ngành là 22%.

Lợi nhuận sẽ tăng nhờ chi phí tín dụng thấp hơn và biên lợi nhuận cải thiện

Theo dữ liệu của VIS Rating, trong ba tháng đầu năm, tăng trưởng tín dụng ngành trong 3 tháng đầu năm 2024 ở mức khiêm tốn 0,26%, với động lực chủ yếu từ cho vay doanh nghiệp lớn của một số ngân hàng tư nhân. 

Các ngân hàng này ghi nhận tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản bình quân (ROAA) cao hơn từ NIM cải thiện (ví dụ: Techcombank, LPBank, HDBank), hoặc thu nhập từ đầu tư và phí cao hơn cũng như chi phí vốn thấp hơn (ví dụ: TPBank). 

Ngược lại, một số ngân hàng như VIB chứng kiến khả năng sinh lời yếu đi do tăng trưởng cho vay chậm và NIM bị thu hẹp. ROAA của VietinBank và MB cũng giảm do nợ quá hạn và chi phí tín dụng cao hơn. 

Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản bình quân (ROAA) của các ngân hàng cải thiện nhẹ lên 1,6% từ 1,5% trong cùng khoảng thời gian do chi phí tín dụng thấp hơn và biên lãi ròng (NIM) cải thiện. 

Trong các quý tới, nhu cầu tín dụng sẽ dần tăng và NIM sẽ cải thiện so với mức năm 2023, từ đó thúc đẩy ROAA của các ngân hàng tăng dần, các chuyên gia phân tích dự báo.

Về nguồn vốn, VIS Rating cho biết tiền gửi không kỳ hạn (CASA) của ngành vẫn khá ổn định ở mức 20% trên tổng dư nợ trong ba tháng đầu năm. Một số ngân hàng cỡ vừa như LPBank, MSB ghi nhận dòng tiền gửi CASA tốt từ các doanh nghiệp lớn. 

Nhìn chung, các ngân hàng duy trì đủ lượng tài sản thanh khoản và sẽ huy động thêm trái phiếu dài hạn để bổ sung nguồn vốn và duy trì dưới mức giới hạn quy định về vốn ngắn hạn cho các khoản vay trung và dài hạn (SMLR) là 30%.