Trong bối cảnh bất động sản đang trầm lắng, Luật Đất đai sửa đổi được thông qua mang theo kỳ vọng sẽ giải quyết các vướng mắc pháp lý, nhằm khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai; tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và các dự án; góp phần giúp thị trường bất động sản phát triển theo hướng minh bạch, bền vững…

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh,  Luật Đất đai là dự án luật lớn, có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt trong đời sống chính trị, kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường của đất nước; có tác động sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp; đồng thời, cũng là dự án Luật rất khó và phức tạp.

Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi sau khi được tiếp thu, chỉnh lý gồm 16 chương và 260 điều; đã quán triệt đầy đủ và thể chế hóa theo đúng tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, phù hợp với Hiến pháp, đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật.

Các chuyên gia nhận định, tính từ Luật Đất đai năm 1993, cứ mỗi 10 năm, Quốc hội lại có những sửa đổi cơ bản nhằm ban hành văn bản mới thay thế văn bản cũ. Điều này đã cho thấy những thay đổi tích cực trong tư duy lập pháp. Dự án Luật này được các cơ quan quản lý Nhà nước, chuyên gia, cộng đồng doanh nghiệp, người dân cũng mong đợi với kỳ vọng sẽ tháo gỡ những “nút thắt” tồn tại kéo dài trong nhiều năm qua. Đặc biệt, pháp lý đang là vấn đề doanh nghiệp mong chờ được tháo gỡ nhất. 

Bất động sản được kỳ vọng hồi phục

Phát biểu tại diễn đàn "Thị trường bất động sản năm 2024 - Nhận diện thách thức và cơ hội phục hồi" chiều 18/1, TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV nhấn mạnh việc thông qua nhiều luật quan trọng liên quan đến bất động sản là chưa từng có trong lịch sử.

"Chưa bao giờ chúng ta có cơ hội điều chỉnh cùng lúc 4 luật quan trọng về bất động sản như hiện nay và áp dụng cùng một thời điểm (Quốc hội đã thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) và Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi). Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản đã được thông qua cách đây không lâu). Điều này giúp đồng bộ hóa chính sách và tăng cường sự minh bạch để thị trường bất động sản có thể phát triển mạnh mẽ và bền vững hơn. Các luật cũng sẽ giải quyết những tồn đọng trong lịch sử, góp phần khai thác nguồn lực của thị trường bất động sản", ông Lực chia sẻ.

Trong khi đó, TS Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) kiêm Phó chủ tịch Hiệp hội bất động sản Việt Nam (VNREA) cho rằng, dù thị trường bất động sản đã có nhiều tín hiệu lạc quan hơn trước nhưng nhiều nhà đầu tư vẫn chưa sẵn sàng xuống tiền tại thời điểm này.

Nguyên nhân là do họ vẫn đang chờ đợi dự án mới, dự án sửa đổi từ các luật mới được thông qua. Do đó, chỉ đến khi các luật liên quan đến bất động sản được chính thức thông qua, đặc biệt là Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ giúp thị trường có định hướng rõ ràng hơn; đặc biệt, kỳ vọng sẽ "hồi sinh" những dự án bất động sản đang gặp khó khăn, vướng mắc về pháp lý.

Đặc biệt, cùng với Luật Nhà ở sửa đổi, Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi vừa được thông qua tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV và Luật Đất đai sửa đổi vừa được thông qua ngay từ đầu năm 2024 sẽ tạo sức mạnh đồng bộ, giúp khơi thông nguồn lực. Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở là những luật có tác động trọng yếu tới thị trường bất động sản hiện nay. Chính vì vậy mà các nhà đầu tư vẫn đang trông đợi và muốn nắm rõ định hướng điều tiết thị trường khi có khung pháp lý mới.

Hành lang pháp lý liên thông này sẽ mang lại cho các nhà đầu tư một khung pháp lý rõ ràng để có thể triển khai dự án mới một cách trơn tru; giúp quản lý thị trường bất động sản một cách ổn định, minh bạch - ông Đính khẳng định.

Theo ông Đính, thị trường bất động sản năm 2024 được kỳ vọng với chu kỳ phát triển mới, định hướng là những sản phẩm bất động sản đáp ứng nhu cầu ở thực cho người dân. Tuy nhiên, dù các luật liên quan trực tiếp tới bất động sản chính thức thông qua những vẫn sẽ cần thêm một khoảng thời gian nữa để áp dụng vào thực tế. Lúc đó, các dự án bất động sản mới sẽ nhanh chóng được triển khai nhiều hơn, giúp giải quyết bài toán cân bằng cung cầu, bình ổn giá cả thị trường.

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLAW kỳ vọng,  Luật Đất đai sửa đổi được thông qua sẽ tạo hành lang pháp lý cho việc quản lý, sử dụng đất chặt chẽ có hiệu quả, tháo gỡ các vấn đề là điểm nghẽn về nguồn lực đất đai. Điển hình như về quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, giá đất, giải phóng mặt bằng, thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ, tái định cư.

Cùng đó là thuế - công cụ thuế góp phần thúc đẩy chuyển dịch đất đai đóng góp cho nguồn thu ngân sách, nguồn thu của Nhà nước, nguồn thu của xã hội sẽ sát thực tế; đồng thời giúp hoàn thiện vấn đề vốn hóa đất đai, vốn hóa quyền sử dụng đất thúc đẩy thị trường bất động sản…

Việc Quốc hội thông qua Luật Đất đai sửa đổi được cả xã hội đón nhận với mong đợi những điểm nghẽn, nút thắt về chính sách sẽ nhanh chóng được tháo gỡ và loại bỏ. Từ đó, sử dụng hiệu quả nguồn lực đất đai; góp phần tạo ra những nguồn lực mới thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Trong khi đó, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) kỳ vọng, Quốc hội cho phép áp dụng ngay một số quy định của Luật Đất đai 2024 như các quy định về định giá đất hoặc các quy định về sử dụng đất để thực hiện dự án lấn biển để tháo gỡ các vướng mắc từ thực tiễn, nhất là việc cho phép áp dụng ngay các quy định về định giá đất. Điều này sẽ tạo điều kiện cho Chính phủ xây dựng và ban hành “Nghị định quy định về giá đất” thực hiện Luật Đất đai 2024, thay vì ban hành “Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 44/2014/NĐ-CP quy định về giá đất”.

Luật Đất đai 2024 đi vào cuộc sống, nguồn lực đất đai được quản lý, khai thác, sử dụng bảo đảm tiết kiệm, bền vững, hiệu quả cao nhất; đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, công bằng và ổn định xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; tạo động lực để nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045. Thị trường bất động sản, trong đó có thị trường quyền sử dụng đất trở thành kênh phân bổ đất đai hợp lý, công bằng, hiệu quả.