Đề xuất thêm đối tượng được vay gói 120.000 tỷ đồng 

HoREA đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét mở rộng hơn một số đối tượng được vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng bao gồm chủ đầu tư và người mua nhà thuộc các dự án nhà ở thương mại có giá bán không vượt quá 3 tỷ đồng/căn và có ưu tiên cho người mua căn nhà đầu tiên.

Theo HoREA, để thực hiện Công điện 993/CĐ-TTg ngày 24/10/2023 của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chủ trì, phối hợp chặt chẽ với Bộ Xây dựng rà soát kỹ các thủ tục điều kiện cho vay thuận lợi thông thoáng, kiểm soát được và đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ. Chỉ đạo các Ngân hàng Thương mại khẩn trương hướng dẫn các thủ tục vay vốn tín dụng đối với các dự án đã được công bố đủ điều kiện và có nhu cầu vay vốn đối với cả chủ đầu tư và người cần mua nhà của chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng.

HoREA đề nghị giải pháp đầu tiên để các ngân hàng thương mại đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ lại cũng là giải pháp “phi tín dụng” phụ thuộc vào việc các cơ quan có thẩm quyền từ Trung ương đến địa phương khẩn trương tháo gỡ vướng mắc pháp lý cho các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ để triển khai thực hiện dự án, tạo ra sản phẩm nhà ở để có đủ điều kiện vay gói 120.000 tỷ đồng.

Để thực hiện được giải pháp “phi tín dụng”, tháo gỡ vướng mắc pháp lý cho các dự án bất động sản, trong đó có dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ thì phải phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm Tổ trưởng Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ của Bộ trưởng Bộ Xây dựng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

HoREA cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét mở rộng hơn các đối tượng được vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng này, bao gồm chủ đầu tư và người mua nhà thuộc các dự án nhà ở thương mại có giá bán không vượt quá 3 tỷ đồng/căn và có ưu tiên cho người mua căn nhà đầu tiên.

Đồng thời, Hiệp hội đề nghị Bộ Xây dựng tiếp tục phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch Đầu tư, Bộ Tài chính để xây dựng gói tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội 110.000 tỷ đồng để thực hiện Luật Nhà ở dự kiến được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 6 và để thực hiện Chương trình phát triển tối thiểu 1 triệu căn nhà ở xã hội trong giai đoạn 2021-2030.

Doanh nghiệp khó tiếp cận gói tín dụng

Tính đến cuối tháng 10/2023, giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng mới đạt 105 tỷ đồng. Nguyên nhân, theo Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước) là do nguồn cung hạn chế. Chưa kể, có tới hơn 55% dự án cho hay chưa có nhu cầu vay vốn.

Tuy vậy, theo phản ánh của cả ngân hàng thương mại lẫn các chủ đầu tư, quy định đối tượng vay/mua nhà ở xã hội quá ngặt nghèo, khiến người vay vốn và ngân hàng chưa thể gặp nhau.

 Tại Tọa đàm "Tháo gỡ vướng mắc về pháp lý cho bất động sản", do Báo Người Lao Động tổ chức mới đây, ông Phạm Văn Dương, Giám đốc Ngân hàng Agribank chi nhánh Bình Triệu (TP HCM) cho biết, hiện ngân hàng đang dư vốn và chuẩn bị sẵn vốn để cho doanh nghiệp vay và sử dụng. Vấn đề là khi cung cấp vốn cho một dự án cũng phải đầy đủ quy định của nhà nước, và đang cùng với doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, sớm giải ngân cho các dự án. 

Dưới góc độ của doanh nghiệp nhà ở xã hội, ông Võ Minh Hoàng, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Nhà ở Xã hội TP HCM cho biết, hiện doanh nghiệp không tham gia phát triển nhà ở xã hội hoặc tham gia rất khó tiếp cận nguồn vốn vay.

Theo ông Hoàng, chính sách phát triển nhà ở xã hội đúng đắn nhưng cần có sự đồng hành của Nhà nước với doanh nghiệp. Trong thời gian qua, Nhà nước cũng có nhiều ưu đãi để phát triển nhà ở xã hội nhưng nhiều doanh nghiệp chưa tiếp cận được. Ngoài khó khăn về vốn, các doanh nghiệp còn gặp khó khăn về quỹ đất.

“Một số doanh nghiệp có đủ tiềm lực tài chính và sẵn sàng tham gia, nhưng không có quỹ đất phát triển nhà ở xã hội. Ngoài ra, doanh nghiệp làm dự án nhà ở xã hội chỉ có lợi nhuận khoảng 10%, nhưng giá bán, đối tượng bán đều phải thông qua Sở Xây dựng, trong khi, có chi phí không đưa vào giá bán được. Làm nhà ở xã hội lâu hơn, khó hơn nhà ở thương mại nên khiến doanh nghiệp không mặn mà”, ông Hoàng chia sẻ tại Tọa đàm..

Thực tế phản ánh của doanh nghiệp cũng cho thấy, có tới 70-80% khó khăn của doanh nghiệp, ngành bất động sản nhà ở hiện nay đến từ vấn đề pháp lý, bao gồm vướng quy định pháp luật; quy định dưới luật là các Nghị định, Thông tư; và quyết định của cấp tỉnh, thành.

Những vướng mắc này gây khó khăn cho cán bộ, công chức xử lý hồ sơ liên quan tới lĩnh vực bất động sản như sợ trách nhiệm, đùn đẩy, ngại đề xuất. Khó khăn này bao gồm cả các doanh nghiệp nhà ở xã hội. Do đó, các kiến nghị cho thấy muốn đẩy mạnh phát triển thị trường này cũng như đẩy mạnh giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng, thì Chính phủ, Bộ Xây dựng và các địa phương cần đẩy nhanh việc tháo gỡ vấn đề pháp lý, quy hoạch dự án, có quỹ đất sạch để phát triển các dự án nhà ở xã hội…