Theo Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), lãi suất huy động gần như đi ngang trong tháng 1/2023 và có dấu hiệu giảm nhiệt từ cuối tháng. “Mặt bằng lãi suất huy động kỳ hạn trên 6 tháng có xu hướng giảm tại một số ngân hàng với mức độ giảm dao động quanh mức 0,5%. Hiện lãi suất huy động của các ngân hàng phổ biến ở mức 8 - 9,5% với tiền gửi thông thường”, nhóm chuyên gia phân tích tại Công ty Chứng khoán SSI cho biết.

“Mức lãi suất dài hạn hơn 10%/ năm, doanh nghiệp ‘không có cửa’ để đầu tư sản xuất, kinh doanh hiệu quả. Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và các ngân hàng thương mại (NHTM) cần có giải pháp rõ ràng cũng như lộ trình cụ thể trong vòng 6 tháng tới kéo lãi suất dài hạn xuống để kích thích đầu tư”, ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh (HUBA) chia sẻ.

Để hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), nhiều ngân hàng đã mạnh tay tung ra các gói tín dụng lớn với lãi suất cho vay ưu đãi, giảm từ 0,5 - 3%/ năm cho khách hàng thuộc nhiều lĩnh vực. Đơn cử, VietinBank công bố dành 10.000 tỷ đồng, với lãi suất ưu đãi chỉ từ 7%/năm, hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) mới phát triển kinh doanh trong 6 tháng đầu năm 2023. MB giảm lãi suất cho vay tới 1%/năm để hỗ trợ khách hàng doanh nghiệp có doanh thu dưới 100 tỷ đồng. BIDV triển khai gói vay ngắn hạn mới với quy mô 30.000 tỷ đồng phục vụ nhu cầu sản xuất, kinh doanh với lãi suất ưu đãi từ 8%/năm đối với các khoản vay kỳ hạn dưới 6 tháng, hoặc từ 9%/năm đối với các khoản vay từ 6 tháng đến 12 tháng...

Với khách hàng có nhu cầu vay mua nhà, mua xe ô tô, tiêu dùng hay sản xuất, kinh doanh của khách hàng cá nhân, BIDV triển khai gói vay vốn trung dài hạn mới với nhiều ưu đãi: Lãi suất cho vay từ 10,3%/năm trong 12 tháng đầu; từ 10,9%/năm trong 18 tháng kể từ thời điểm giải ngân lần đầu (đối với khách hàng cá nhân vay vốn trung dài hạn theo sản phẩm cho vay phục vụ nhu cầu nhà ở). Đặc biệt, khi khách hàng có nhu cầu vay vốn trung dài hạn tại BIDV (thời gian vay hơn 12 tháng) sẽ có cơ hội nhận thêm các ưu đãi như giảm thêm 0,2% cho khách hàng vay mua nhà qua ứng dụng BIDV Home hoặc khách hàng đổ lương qua BIDV.

Trước đó, Vietcombank là NHTM đầu tiên công bố giảm 0,5% lãi suất cho vay đối với khách hàng cá nhân và tổ chức có dư nợ hiện hữu và phát sinh mới tại ngân hàng, trừ nhóm khách hàng hoạt động trong lĩnh vực rủi ro như bất động sản, chứng khoán... Thời gian áp dụng từ ngày 1/1 đến 30/4/2023.

Kỳ vọng lãi suất cho vay giảm xuống dưới 10%/năm

Theo các chuyên gia kinh tế, lãi suất cho vay duy trì ở mức quá cao sẽ cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Ở mức chi phí vốn quá cao, doanh nghiệp sẽ không có nguồn lực để sản xuất kinh doanh.

Ông Nguyễn Minh Tuấn - CEO AFA Capital kiêm nhà sáng lập TOPI nhận định, NHNN mua vào USD, tính mùa vụ và Thông tư 26/2022 là những động lực chính hỗ trợ hạ nhiệt lãi suất. Thông tư 26/2022 cho phép tiền gửi có kỳ hạn của Kho bạc Nhà nước được tính vào tổng huy động với tỷ lệ khấu trừ nhất định theo thời gian, trong khi quy định cũ không đưa tiền gửi có kỳ hạn của Kho bạc Nhà nước vào cấu phần huy động. Ước tính, có hơn 150.000 tỷ đồng có thể được tính thêm vào dư địa cho vay của các ngân hàng, nhờ đó phần nào sẽ giảm áp lực lên lãi suất cho vay.

Ngoài ra, thị trường liên ngân hàng, lợi suất trái phiếu Chính phủ và lãi suất huy động đều đang có có xu hướng giảm. Đầu tiên, lãi suất liên ngân hàng qua đêm (các ngân hàng vay mượn lẫn nhau) đang diễn biến tích cực theo chiều hướng đi xuống, thậm chí hiện nay đã thấp hơn lãi suất điều hành của FED (Federal Funds Rate). Nếu tình trạng này kéo dài, ông Nguyễn Minh Tuấn cho rằng, có thể sẽ ảnh hưởng đến tỷ giá USD/VND trong tương lai vì theo quan sát thực tế, khi lãi suất liên ngân hàng giảm sâu, tỷ giá USD/VND cũng bắt đầu tăng nhanh.

Thứ hai, thời gian gần đây, lợi suất trái phiếu Chính phủ giảm mạnh. Ví dụ ở kỳ hạn 5 năm - kỳ hạn có thanh khoản lớn nhất - lãi suất trái phiếu chính phủ đã giảm từ mức 4,5%/năm xuống còn 4%/năm. Điều này chứng tỏ ngân hàng có tiền để mua trái phiếu Chính phủ, mua càng nhiều lợi suất trái phiếu càng giảm.

Cuối cùng, khảo sát lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng quốc doanh và NHTM đều có xu hướng giảm. “Tôi kỳ vọng lãi suất cho vay dưới con số 10%/năm. Nếu chi phí tài chính trên 10% thực sự rất khó khăn cho doanh nghiệp”, ông Nguyễn Minh Tuấn chia sẻ.