Khi tập đoàn Foxconn (Đài Loan, Trung Quốc) khởi công nhà máy điện tử mới ở Wisconsin (Hoa Kỳ) năm 2018, nhiều nhà phân tích công nghệ và các nhà lãnh đạo xem đây là lý do tại sao các chính trị gia không nên can thiệp vào chuỗi cung ứng. 

Người dân bang Wisconsin sớm biết rằng công ty Foxconn chỉ đầu tư vì được chính phủ Hoa Kỳ hứa trợ cấp hàng tỷ USD và nới lỏng các quy tắc về môi trường. Tuy nhiên, kế hoạch đầu tư nhà máy của Foxconn bị thu hẹp đáng kể vài năm sau đó.

Gàn 5 năm trôi qua, căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng gia tăng trong lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là chip bán dẫn. Điều này đã thay đổi chuỗi cung ứng công nghệ theo những cách mặc dù chậm rãi nhưng đáng kể. Cơ sở của Foxconn ở Wisconsin bị thu hẹp nhiều so với kỳ vọng ban đầu, nhưng TSMC, công ty giá trị nhất của Đài Loan và là nhà sản xuất chip hợp đồng lớn nhất thế giới, sẽ sớm mở một cơ sở mới ở bang Arizona. 

Hầu như tất cả các khoản đầu tư trước đây của TSMC là vào Đài Loan (Trung Quốc) hoặc Trung Quốc đại lục. Giờ đây, họ đang đa dạng hóa cơ sở sản xuất của mình bằng việc xây dựng một nhà máy sản xuất chip mới ở Nhật Bản và cân nhắc một nhà máy khác ở Singapore. Sự thay đổi trong chiến lược của TSMC được thúc đẩy bởi trợ cấp từ các chính phủ này cũng như áp lực chính trị nhằm giảm sự tập trung sản xuất chip dọc theo eo biển Đài Loan.

Hoa Kỳ đang tiếp tục siết chặt lĩnh vực chip của mình, đưa ra các hạn chế mới trong quyền tiếp cận của Trung Quốc đối với phần mềm và thiết bị sản xuất chip. Một số công ty chip nước ngoài có cơ sở tại Trung Quốc đang phải trả giá vì không lường trước được những hạn chế mới này. SK Hynix, một trong hai nhà sản xuất chip nhớ lớn của Hàn Quốc, hiện bị hạn chế nâng cấp thiết bị in thạch bản quan trọng trong nhà máy của họ ở Wuxi, Trung Quốc, điều này sẽ ngăn họ sản xuất chip thế hệ tiếp theo ở đó. Tình trạng này một phần là do các công ty không phải của Trung Quốc đang thay đổi mô hình đầu tư của họ.

Trợ cấp của chính phủ cũng đang thay đổi cấu trúc của ngành công nghệ bán dẫn. Hoa Kỳ mới ban hành đạo luật nhằm khuyến khích sản xuất chất bán dẫn khiến TSMC và Samsung lần lượt xây dựng các cơ sở mới ở Arizona và Texas. Châu Âu, Nhật Bản và Ấn Độ cũng đang thực hiện trợ cấp bán dẫn của riêng họ. Khi địa điểm chế tạo chất bán dẫn thay đổi, việc sản xuất vật liệu và vật tư sản xuất chip cũng sẽ thay đổi.

Tuy nhiên, chương trình trợ cấp cho lĩnh vực chất bán dẫn lớn nhất là của Trung Quốc khi chính phủ quốc gia, cũng như chính quyền cấp tỉnh và địa phương tiếp tục rót vốn vào ngành công nghiệp chip. Một làn sóng các cơ sở mới sản xuất chip xử lý cấp thấp sắp xuất hiện, điều này sẽ làm giảm giá trong phân khúc này và làm dấy lên các cáo buộc bán phá giá cũng như tranh chấp thương mại.

Các khoản trợ cấp của chính phủ Trung Quốc cho Yangtze Memory Technologies Corporation, nhà sản xuất chip nhớ Nand, dường như đang phát huy tác dụng. Apple đang xem xét sử dụng chip YMTC trong iPhone mới. Trước đây loại chip này được mua từ các công ty Hàn Quốc, Nhật Bản hoặc Mỹ.

Các khoản trợ cấp của Trung Quốc và sự sụt giảm chip của Mỹ cũng đang khiến chuỗi cung ứng trở nên đa dạng hơn. Apple đang tăng cường lắp ráp thiết bị ở Việt Nam và Ấn Độ. 

Apple có thể sử dụng các thành phần linh kiện để lắp ráp cho iPhone dành cho khách hàng Trung Quốc không giống iPhone bán ở các thị trường khác. Apple đã giải thích với các nhà lập pháp Hoa Kỳ rằng công ty sẽ chỉ sử dụng chip nhớ của YMTC cho iPhone bán ở Trung Quốc. 

Việc Apple dường như có kế hoạch vận hành hai chuỗi cung ứng riêng biệt, một ở Trung Quốc và một bên ngoài Trung Quốc, có thể xem là định nghĩa của sự “tách rời công nghệ” giữa Mỹ và Trung Quốc.