Mua nhà ở Mỹ Latinh - 'giấc mơ xa vời' do lãi suất cao
Ở nền kinh tế lớn nhất Mỹ Latinh là Brazil, lãi suất tăng ảnh hưởng đến thị trường bất động sản, khiến tầng lớp trung lưu gặp khó khi có nguyện vọng mua nhà. Claudi de Moraes, Giáo sư kinh tế vĩ mô và tài chính tại Đại học Liên bang Rio de Janeiro, nhận định: “Nguồn cung tín dụng chịu ảnh hưởng nặng nề của bão giá, gây tác động rất tiêu cực đến nguồn tài chính bất động sản. Tình hình có xu hướng xấu đi đáng kể trong những tháng và năm tới”.
Bất động sản là một trong những lĩnh vực nhạy cảm nhất đối với diễn biến lãi suất. Mới đây Brazil đã nâng lãi suất lên 13,25%, mức cao nhất trong 6 năm qua.
Giáo sư Moraes cho rằng mặc dù người Brazil đang thiếu nhà ở, thị trường bất động sản lại quá tập trung vào tầng lớp thượng lưu. Chuyên gia này lý giải: “Ở Brazil tài chính bất động sản luôn ở mức rất thấp, chỉ khoảng 10% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) do giá rất cao. Do đó, chỉ một bộ phận người dân có thu nhập cao hơn nhiều so với mức trung bình mới có thể tiếp cận được”. Theo Viện Địa lý và Thống kê Brazil, vào quý I/2022 thu nhập trung bình của người Brazil là khoảng 500 USD/tháng.
Mexico cũng không phải ngoại lệ. Mới đây Ngân hàng trung ương nước này đã tăng lãi suất kỷ lục, từ 7% lên 7,75% trong bối cảnh lạm phát đã tăng lên 7,88% trong nửa đầu tháng 6/2022, mức cao nhất trong 21 năm trở lại đây.
Giám đốc đơn vị phân tích kinh tế của tập đoàn tài chính Banco Base Gabriela Siller cho biết lãi suất của nền kinh tế diễn biến theo lãi suất tham chiếu do Ngân hàng Trung ương quy định. Do đó, lãi suất tham chiếu tăng sẽ kéo theo lãi suất tín dụng tăng. Bà Siller cho rằng người mua nhà nên đi vay càng sớm càng tốt để tránh lãi suất tiếp tục tăng và neo ở mức cao.
Theo Hệ thống Thông tin và Chỉ số nhà ở quốc gia, đến quý I/2022 các khoản vay thế chấp đã giảm 42% so với cùng kỳ năm ngoái ở nền kinh tế lớn thứ hai Mỹ Latinh.
Tại Argentina, đồng nội tệ mất giá trong bối cảnh lạm phát phi mã đã đẩy chi phí tiếp cận các khoản vay thế chấp lên cao.
Ngân hàng trung ương Argentina đã tăng lãi suất cơ bản 6 lần trong năm nay, từ 38% lên 52%. Điều này đã ảnh hưởng đến lãi suất áp dụng tiền gửi và cho vay, cũng như trong trường hợp vay thế chấp. Trong tháng 5/2022, lãi suất thực tế hàng năm của các khoản vay thế chấp đạt 40,42%, cao hơn so với mức 34,12% ghi nhận vào cuối năm ngoái.
Lạm phát ở Argentina, vốn đã chạm mức 50,9% vào năm 2021, trở thành thách thức đối với những người đi vay, do các khoản vay được lập chỉ mục với các hệ số liên quan đến diễn biến chi phí sinh hoạt. Điều này lý giải nguyên nhân vì sao các khoản vay thế chấp đã giảm mạnh và chỉ chiếm 0,4% GDP, theo số liệu của Ngân hàng trung ương. Trong 5 tháng đầu năm, khối lượng cho vay cầm cố đã giảm 12,6%.
Ở Chile, tiếp cận nhà ở trở thành vấn đề “nóng” đến mức được xem xét trong bản dự thảo Hiến pháp vừa hoàn thành, dự kiến sẽ trưng cầu dân ý vào ngày 4/9 tới.
Bộ Nhà ở Chile ước tính quốc gia này thiếu khoảng 650.000 nhà ở và có hơn 81.000 gia đình sống ở nông thôn, nơi thường xuyên không có điện nước sinh hoạt. Báo cáo tháng 3/2022 của Phòng Xây dựng Chile cảnh báo chi phí mua nhà đã chạm đỉnh trong thập kỷ qua, cộng thêm thời hạn của các khoản vay mua nhà giảm mạnh, từ 30 năm xuống còn 20 năm.
Từ năm 2004 đến nay, giá nhà đất tại Chile đã tăng 128,6%, trong khi giá căn hộ tăng 126%.
Đối với người dân Peru, yêu cầu về giấy tờ chứng minh thu nhập là một khó khăn lớn khi vay tiền mua nhà, vì gần 80% dân số lao động nước này làm việc trong khu vực phi chính thức. Lãi suất dao động từ 12,6% đến 17,5%, tùy vào số tiền vay và thời hạn thanh toán, có thể lên đến 25 năm. Ngân hàng Dự trữ Chile cho biết, đến tháng 4/2022 các khoản vay thế chấp đạt trên 16,1 tỷ USD, tăng 7,5% so với cùng kỳ.
Doanh nghiệp bất động sản Remax Evolution nhận định, sau khi sụt giảm trong thời kỳ đại dịch, giá cho thuê và bán bất động sản đã dần phục hồi và sẽ tiếp tục tăng.
Trước tình hình khó khăn của thị trường, chính phủ Colombia đã đưa ra chương trình trợ cấp nhà ở xã hội. Ngoài ra, chính phủ cũng có chương trình trợ cấp hàng tháng giúp người dân thanh toán lãi suất đi vay khi mua nhà mới.
Một phần của chương trình trợ cấp nhà ở xã hội là sáng kiến “Mi Casa Ya”, áp dụng cho những người mua nhà có giá trị thị trường dưới 150 triệu peso (khoảng 37.000 USD). Các khoản trợ cấp tùy thuộc vào thu nhập, thấp nhất là 7.500 USD cho người có thu nhập dưới 4 tháng lương tối thiểu, và cao nhất là 12.400 USD.
Theo Phòng Xây dựng Colombia, thách thức lớn nhất về nhà ở đối với chính phủ tương lai của Tổng thống đắc cử Gustavo Petro là khắc phục tình trạng thiếu nhà ở và cung cấp nhà cho khoảng 1,6 triệu hộ gia đình mới trong giai đoạn 2022-2026.