Thứ trưởng Bộ Xây dựng: Sẽ nới tiêu chí để đối tượng chính sách mua nhà ở xã hội
Sẽ nới tiêu chí mua nhà ở xã hội
Tại Diễn đàn Kinh tế - xã hội năm 2023, ngày 19/9, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh đã chia sẻ về những điểm mới trong dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) liên quan đến chính sách nhà ở xã hội.
Ông Sinh cho biết Chính phủ đã trình Quốc hội dự án Luật Nhà ở (sửa đổi), được cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 5 và dự kiến thông qua tại Kỳ họp thứ 6 tới. Dự án luật có 8 nhóm chính sách trong đó có chính sách về phát triển nhà ở xã hội.
Chính phủ chỉ đạo để bảo đảm nguyên tắc về tính thống nhất với các Luật Đất đai, Đầu tư, Xây dựng, Kinh doanh bất động sản, cũng như, cải cách thủ tục hành chính, khơi thông nguồn lực, có chính sách khuyến khích doanh nghiệp tích cực tham gia đầu tư dự án nhà ở xã hội.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng nêu rõ, Chính phủ trình Quốc hội bổ sung chính sách nhà ở cho công nhân ở khu công nghiệp gồm nhà ở xã hội và nhà lưu trú và chính sách nhà ở cho lực lượng vũ trang…
Trong đó, dành quỹ đất cho nhà ở xã hội, giao UBND cấp tỉnh chủ động dành đủ quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội theo chương trình kế hoạch đã duyệt, như vậy có thể dành quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại hoặc các dự án độc lập cho nhà ở xã hội
Cùng với đó là nhóm chính sách ưu đãi chủ đầu tư tham gia dự án nhà ở xã hội như miễn tiền sử dụng đất, vay vốn với lãi suất ưu đãi…
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh (ngoài cùng bên phải) tại Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam 2023. Ảnh QH.
Về đối tượng thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội, ông Sinh cho biết, dự thảo luật giảm bớt các thủ tục xác định đối tượng mua nhà ở xã hội, bỏ tiêu chí về cư trú. Như vậy công dân Việt Nam chỉ cần có đủ điều kiện về thu nhập và nhà ở. Ngoài ra dự án luật còn cải cách thủ tục hành chính về đầu tư, giao đất, lựa chọn chủ đầu tư, xác định giá bán, giá thuê mua.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng tin tưởng với những sửa đổi này thời gian tới sẽ tạo cơ chế thông thoáng thúc đẩy nhà ở xã hội.
Ở góc độ địa phương, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Mạc Đình Minh cho biết, theo chương trình phát triển nhà ở Hà Nội giai đoạn 2021-2030, mục tiêu của thành phố phát triển 6,8 triệu m2 sàn nhà ở xã hội. Đây là mục tiêu lớn.
Để hoàn thành mục tiêu này, việc đề xuất, tham mưu chính sách thu hút các nhà đầu tư thuộc mọi thành phần kinh tế tham gia là cần thiết. Trong đó, thành phố đề xuất, cần có giải pháp cải cách về trình tự thủ tục, đặc biệt là lựa chọn nhà đầu tư tham gia đầu tư dự án nhà ở xã hội.
Liên quan đến tiền sử dụng đất thu được từ 20% quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội trong khu nhà ở thương mại, Hà Nội đề xuất sửa đổi khoản 3 điều 81 Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), được sử dụng số tiền này thông qua quỹ phát triển nhà ở địa phương để phát triển đầu tư hoặc cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội.
Ngoài ra, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cũng cho biết, Hà Nội đề xuất tăng lợi nhuận định mức của các nhà đầu tư tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội lên 15% (trước đây quy định là 10%).
Đối tượng thuộc diện chính sách khó tiếp cận nhà ở xã hội
Cuối tháng 8 vừa qua, Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) đã có văn bản gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Bộ Xây dựng kiến nghị xử lý dứt điểm tình trạng người thu nhập thấp khó tiếp cận được với nhà ở xã hội trong khi những người có điều kiện hơn lại dễ dàng mua được.
Theo HoREA, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do các tiêu chí về điều kiện của các đối tượng hưởng chính sách về nhà ở xã hội tưởng chừng rất chặt chẽ, nhưng thực ra là chưa chặt chẽ và chưa sát với thực tế cuộc sống và có thể lách luật.
Ông Lê Hoàng Châu - chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM lý giải, có một phần do các tiêu chí để được mua nhà ở xã hội hiện nay tưởng chừng chặt chẽ nhưng thực tế có thể "lách luật". Một trong số đó là các tiêu chí điều kiện về thu nhập của đối tượng hưởng chính sách nhà ở xã hội.
Cụ thể, tại Luật Nhà ở 2014 quy định người được hưởng chính sách nhà ở xã hội phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập đối với các khoản thu nhập từ tiền công, tiền lương theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân.
Tuy nhiên, thực tế có nhiều người làm thêm nghề "tay trái" nhưng lại tạo ra thu nhập cao hơn, thậm chí cao hơn nhiều lần so với thu nhập của nghề chính thể hiện trên bảng tiền lương, tiền công chính thức.
Do đó, có một số người thu nhập cao nhưng vì luật không tính các khoản thu nhập khác không phải tiền công, tiền lương, dẫn đến họ vẫn hội đủ tiêu chí điều kiện về thu nhập, đó là không thuộc diện nộp thuế thu nhập cá nhân.
Người dân xếp hàng ngày đêm nộp hồ sơ mua nhà ở xã hội tại Hà Nội. Ảnh Đông Bắc.
Bên cạnh đó, theo ông Châu, Luật Thuế thu nhập cá nhân cho phép miễn thuế thu nhập cá nhân đối với 16 trường hợp. Trong đó, thu nhập từ tiền lãi ngân hàng hoặc tiền kiều hối.
Đối với khoản thu nhập từ tiền gửi tiết kiệm của người nghỉ hưu, già yếu, mất sức lao động hoặc số tiền kiều hối có giá trị không lớn để cải thiện cuộc sống thì quy định miễn thuế thu nhập cá nhân rất chính xác và thể hiện sự nhân văn. Nhưng sẽ không hợp lý khi miễn, không đánh thuế thu nhập cá nhân đối với các khoản thu nhập rất lớn từ lãi tiền gửi tiết kiệm hoặc từ kiều hối.
Ông Châu dẫn ví dụ có trường hợp gửi tiền ngân hàng với số tiền rất lớn, khoảng 40 - 50 tỷ đồng với lãi suất khoảng 7%/năm, đến cuối năm người này nhận được lãi vài tỷ đồng. Đây là một số tiền rất lớn nhưng không thuộc diện nộp thuế thu nhập cá nhân và nghiễm nhiên họ đủ điều kiện mua nhà ở xã hội.
Từ đó, ông Châu đề nghị ngoài điều kiện về thu nhập với đối tượng hưởng chính sách nhà ở xã hội không thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập cá nhân hoặc thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân bậc 1 của các bậc chịu thuế, cần bổ sung thu nhập chịu thuế còn bao gồm các khoản thu nhập khác không phải là tiền công, tiền lương.
Bên cạnh đó, cần sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân theo hướng giao thẩm quyền cho Chính phủ quy định các trường hợp miễn thuế thu nhập cá nhân đối với một số khoản thu nhập từ lãi tiền gửi tại các tổ chức tín dụng hoặc thu nhập từ kiều hối.
Theo ông Châu, cũng chỉ đến khi thực hiện hoàn thành Đề án 06 của Chính phủ thì lúc đó việc xác nhận điều kiện về nhà ở và điều kiện về thu nhập mới chính xác được.
