Trong báo cáo những điểm nổi bật về kinh tế Việt Nam, ông Michael Kokalari, Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường của VinaCapital xác định động lực dài hạn thúc đẩy  tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong trung hạn và sự phát triển kinh tế ngắn hạn sẽ ảnh hưởng đến giá cổ phiếu.

Những biến động trong tốc độ tăng trưởng GDP thường là một trong những diễn biến kinh tế ngắn hạn quan trọng nhất đối với thị trường chứng khoán, vì sự tăng trưởng GDP thúc đẩy tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp.

Theo VinaCapital, tăng trưởng GDP của Việt Nam chậm lại từ 8% vào năm 2022 xuống còn 4,7% vào năm 2023. Bởi lẽ, xuất khẩu và sản xuất sụt giảm trong năm nay do nhu cầu đối với các sản phẩm "Made in Vietnam" giảm. Trong 9 tháng năm 2023, xuất khẩu của Việt Nam giảm gần 10% so với cùng kỳ, chủ yếu là do xuất khẩu sang Mỹ - thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam giảm gần 20%.

Trong khi đó, tăng trưởng tiêu dùng trong nước gần như không thay đổi so với cùng kỳ năm 2022, không bao gồm chi tiêu của khách du lịch, so với tốc độ tăng trưởng thông thường 8-9% trước COVID-19. Tâm lý thị trường đã bị ảnh hưởng bởi những thách thức đang diễn ra trên thị trường bất động sản và do xuất khẩu của Việt Nam sụt giảm, dẫn đến tình trạng một số nhà máy có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài cắt giảm nhân công.

Ngược lại, lượng khách du lịch nước ngoài đã phục hồi tới gần 70% so với mức trước COVID-19 trong năm nay. Điều này hỗ trợ  tăng trưởng GDP năm 2023 của Việt Nam, vì du lịch nước ngoài trước đây đã đóng góp khoảng 10% GDP, nhưng hầu như không đóng góp gì cho nền kinh tế Việt Nam trong năm 2022.

Dù vậy, VinaCapital kỳ vọng tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ phục hồi lên 6,5% trong năm 2024 nhờ sự phục hồi về xuất khẩu. Điều này sẽ đi kèm với sự phục hồi sản lượng ngành sản xuất của Việt Nam từ mức không tăng trưởng trong năm 2023, lên tăng trưởng từ 8-9% vào năm 2024 – so với mức tăng trưởng trung bình dài hạn 12% của ngành này trước COVID.

Sự lạc quan của VinaCapital về phục hồi tăng trưởng GDP của Việt Nam vào năm 2024 nhờ sản xuất bắt nguồn từ việc phân tích nguyên nhân gây ra các vấn đề của ngành sản xuất năm 2023. Đó là do các nhà bán lẻ Mỹ và các công ty tiêu dùng khác đã tích lũy quá nhiều hàng hóa vào năm 2022 (hàng tồn kho tăng hơn 20% so với cùng kỳ vào cuối năm 2022)...

Ngoài ra, chuyên gia của VinaCapital cũng đề cập đến tăng trưởng Việt Nam có thể sẽ hưởng lợi, nhờ dòng vốn FDI được thúc đẩy sau khi mối quan hệ ngoại giao Việt-Mỹ được nâng tầm lên "Đối tác chiến lược toàn diện". Mối quan hệ Việt - Mỹ vừa nâng tầm sẽ thúc đẩy đầu tư của Mỹ vào Việt Nam tăng mạnh, thay vì hiện chỉ chiếm dưới 3% tổng vốn FDI đầu tư vào Việt Nam. Hơn nữa, làn sóng đầu tư sắp tới của Mỹ vào Việt Nam dường như sẽ tập trung vào các ngành công nghệ cao, bao gồm cả các thiết bị bán dẫn, dựa trên nhiều thỏa thuận được ký kết trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Biden đến Hà Nội vừa qua. 

Các tổ chức dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam

Trước VinaCapital, nhiều tổ chức cũng đã đưa ra dự báo về tăng trưởng GDP của Việt Nam. Trong bối cảnh suy giảm ngoài dự kiến, tăng trưởng kinh tế Việt Nam được Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) được hạ xuống còn 5,8% cho năm 2023 (từ mức 6,5%) và 6,0% cho năm 2024 (từ mức 6,8%). Lạm phát được kỳ vọng giảm nhẹ so với dự báo trong tháng 4, do giá cả hàng hóa trong nước ổn định giúp chỉ số giá tiêu dùng tăng lên mức 3,8% trong năm 2023 và 4,0% trong năm 2024.

Các tổ chức khác như Ngân hàng UOB của Singapore cũng đã công bố Báo cáo Triển vọng kinh tế quý IV/2023. Trong báo cáo này, UOB đã đưa ra mức dự báo tăng trưởng GDP quý III/2023 là 5,6% so với cùng kỳ. Dù con số này cao hơn đáng kể so với hai quý đầu năm song theo UOB, động lực tăng trưởng của nền kinh tế trong quý III/2023 vẫn chậm.

Theo đó, UOB duy trì dự báo tăng trưởng cả năm là 5,2% cho năm 2023 và 6,0% cho năm 2024. Trong đó, dự kiến mức tăng trưởng GDP quý III/2023 đạt 5,6% so với cùng kỳ và 7,6% trong quý IV/2023.  Điều này hàm ý mức tăng trưởng khoảng 6,6% trong nửa cuối năm 2023.

Theo Ngân hàng Thế giới (WB), tăng trưởng kinh tế toàn cầu giảm rõ rệt so với năm ngoái. Trong khi đó, nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn, chịu ảnh hưởng rất lớn bởi những tác động từ bên ngoài vì xuất khẩu chiếm 50% nền kinh tế. Sự suy giảm trên toàn thế giới không còn sâu sắc và có dấu hiệu khởi sắc hơn, nhưng những tác động này vẫn tác động tới VN, làm hạn chế tốc độ tăng trưởng. WB dự báo tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2023 sẽ đạt 4,7%.

Còn Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) đánh giá, tốc độ phát triển kinh tế - xã hội tích cực của Việt Nam đã và đang góp phần cải thiện an sinh xã hội trong những năm gần đây; đồng thời nền kinh tế cũng cho thấy khả năng chống chịu với những cú sốc từ bên ngoài.Những cải cách sâu hơn nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy kinh doanh, mở rộng hệ thống lương hưu và phúc lợi là cần thiết cho sự phát triển kinh tế-xã hội ở Việt Nam.

Song, với những thách thức vào cuối năm, OECD dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm nay dự báo gặp khó khăn nên hạ dự báo GDP xuống 4,9%, dự kiến tăng lên 5,9% vào năm 2024.

Tương tự, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng hạ tăng trưởng Việt Nam năm nay 0,8-1,1% so với dự báo hồi đầu năm, xuống chỉ còn 4,7% do những áp lực lớn từ tổng cầu bên ngoài giảm mạnh, tác động đến xuất khẩu....