Chuyển đổi quỹ đất sang khu công nghiệp

Thông tin từ CTCP Cao su Bến Thành, tổng diện tích trồng cao su hiện nay tại nước ta hiện có hơn 938 nghìn ha, chiếm 7,2% so với tổng diện tích cao su toàn cầu. Sản lượng thu hoạch mủ cao su của Việt Nam cũng đạt 1,26 triệu tấn năm 2021, chiếm đến 8,7% sản lượng cao su toàn cầu.

Tính đến thời điểm hiện tại có đến 932,4 nghìn ha cây cao su được trồng ở nước ta. Trong đó, vùng có diện tích trồng cao su nhiều nhất đó là Đông Nam Bộ, chiếm gần 60% diện tích cây cao su. Trong đó, 3 tỉnh trồng cao su tự nhiên lớn gồm Bình Phước, Bình Dương và Tây Ninh, chiếm hơn 50% tổng diện tích cả nước và gần 60% tổng sản lượng mủ cao su cả nước.

Xét các doanh nghiệp niêm yết trên sàn, Tập đoàn công nghiệp cao su Việt Nam - CTCP (mã: GVR) đang giữ vai trò kiểm soát nhiều doanh nghiệp ngành cao su có quỹ đất lớn đang niêm yết như: Cao su Phước Hòa (mã: PHR), Cao su Đồng Phú (mã: DPR), Cao su Tân Biên (mã: RTB) hay Cao su Bà Rịa (mã: BRR), bên cạnh nhiều doanh nghiệp chưa niêm yết như Công ty TNHH MTV Cao su Đồng Nai, Công ty TNHH MTV Cao su Dầu Tiếng, Công ty TNHH Cao su Phú Riềng. 

Nguồn tin từ Vietstock, trong giai đoạn 2021-2030, nguồn cung các khu công nghiệp (KCN) phía Nam phần lớn từ đất cao su. Theo quy hoạch KCN tại tỉnh Đồng Nai, diện tích KCN được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt sử dụng đất cao su chuyển đổi đạt 6.760ha (chiếm 91% tổng diện tích) đến 2025 và 2.000ha giai đoạn 2025-2030 (chiếm 48% tổng diện tích). Còn tại các tỉnh Đông Nam bộ khác như Bình Dương, Bình Phước và Bà Rịa - Vũng Tàu, lần lượt ước đạt 3.084ha, 2.994ha và 3.933ha đến năm 2025.

Việc chuyển đổi đất cao su sang KCN sẽ giúp tạo nguồn cung mới trong bối cảnh tỷ lệ lấp đầy tại các KCN phía Nam như Đồng Nai, Bình Dương đạt trên 93%.

Với vai trò là doanh nghiệp đầu ngành, GVR dẫn đầu về quy mô trong xu hướng giảm diện tích trồng cao su để chuyển đổi một phần thành đất KCN. 

Tại ĐHĐCĐ bất thường 2024, ông Đỗ Hữu Phước, Phó Tổng giám đốc GVR chia sẻ: "Tập đoàn đang xây dựng đề án quy hoạch KCN trên các tỉnh Đông Nam bộ, gồm 3 tỉnh đã được Thủ tướng phê duyệt quy hoạch là Tây Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Phước, cùng 2 tỉnh Bình Dương và Đồng Nai đang được thông qua tại hội đồng thẩm định quốc gia, với tổng diện tích đất chuyển đổi xấp xỉ 25 nghìn ha".

Trong các đơn vị thành viên của GVR, có thể kể đến PHR với KCN Tân Lập 1, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt diện tích 200ha cho giai đoạn 2021-2030; KCN Bắc Đồng Phú mở rộng diện tích 317ha và Nam Đồng Phú mở rộng 480ha của CTCP KCN Bắc Đồng Phú; KCN Bắc Đồng Phú (giai đoạn 3) diện tích 400ha và Nam Đồng Phú (giai đoạn 2) diện tích 900ha được bổ sung mới cho giai đoạn 2021-2030, cũng thuộc CTCP KCN Bắc Đồng Phú.

Giá đền bù đất trồng cây cao su dự kiến tăng kể từ 2025

Theo quyết định ngày 15/1/2024 của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu quy định về giá bồi thường, hỗ trợ đối với cây trồng khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh năm 2024, đơn giá bồi thường quy định theo thời gian từ cây mới trồng cho đến cây từ 6 năm trở lên. Riêng cây từ 6 năm trở lên được xếp thành 3 loại A, B, C tương ứng với năng suất mủ khô mỗi cây, sẽ có đơn giá từ 373.000 đến 527.000 đồng/cây.

Tại tỉnh Bình Dương, theo Quyết định ban hành ngày 13/4/2023 quy định về giá bồi thường, hỗ trợ tài sản khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh, cây cao su (mật độ tối đa 555 cây/ha) có đơn giá bồi thường tăng dần từ 117.300 đồng/m2 đến 440.600 đồng/m2, tương ứng với từ năm thứ nhất đến năm thứ 7 trở đi (thời kỳ kinh doanh).

Tại tỉnh Đồng Nai, theo quyết định ban hành ngày 28/9/2022, mức giá bồi thường thấp nhất là 1.000 đồng/cây cao su khi di dời cây cao su giống trong bầu; trong khi đó, cây cao su được xác định độ tuổi từ 11-20 năm có mức giá bồi thường cao nhất là 432.000 đồng/cây. Riêng đối với vườn ươm và vườn nhân giống cây cao su có mức bồi thường lần lượt 8.000 đồng/m2 và 42.000 đồng/m2.

SSI Research dự tính, lợi nhuận từ đền bù đất cao su của GVR có thể đạt 28.000 tỷ đồng trong giai đoạn từ năm 2025 – 2030. Bên cạnh đó, việc phát triển khu công nghiệp ở các công ty con, công ty liên kết cũng sẽ mang lại khoản thu lớn cho CTCP Phát triển Đô thị và Khu công nghiệp Cao su Việt Nam (mã: VRG). SSI ước tính, lợi nhuận từ các công ty liên doanh liên kết của VRG năm 2024 đạt khoảng 569 tỷ đồng, tăng 23,7% so với cùng kỳ năm 2023.

Doanh nghiệp cao su thiên nhiên được hưởng lợi từ xu hướng tăng giá bán và khả năng tăng thị phần xuất khẩu 

Theo báo cáo mới nhất của Hiệp hội Các nước sản xuất cao su thiên nhiên (ANRPC), năm 2024, sản lượng cao su thiên nhiên toàn cầu dự kiến sẽ đạt 14,508 triệu tấn, tăng 1,5% so với năm 2023. Tuy nhiên, thị trường cao su thế giới trong giai đoạn 2024 – 2025 sẽ còn tiếp tục thâm hụt thêm khoảng 0,6 – 0,8 triệu tấn/năm khi sản lượng không theo kịp nhu cầu sử dụng.

Trong báo cáo công bố hồi tháng 3, các chuyên gia từ CTCP Chứng khoán Phú Hưng (mã: PHS) cho rằng, ngành cao su thiên nhiên Việt Nam bước vào thời điểm chín muồi, cùng đó là câu chuyện chuyển đổi đất giai đoạn 2024 – 2030. Doanh nghiệp cao su thiên nhiên sẽ tiếp tục hưởng lợi từ xu hướng tăng giá bán và khả năng tăng thị phần xuất khẩu khi các thị trường khác phải đối mặt với sự thiếu hụt cung trong giai đoạn 2024 - 2025. 

Hãng sản xuất lốp xe hàng đầu thế giới Michelin cho biết, mức tiêu thụ lốp xe thiết bị gốc (OEM) trên toàn cầu trong năm 2023 đã quay trở lại như năm 2019, trong khi thị trường lốp thay thế vẫn duy trì tăng trưởng ổn định. Tính riêng tại Trung Quốc – nơi tiêu thụ 40% tổng sản lượng cao su thiên nhiên toàn cầu, sản lượng lốp xe năm 2023 đã “bùng nổ”, tăng 15,5% so với năm 2022 và sản lượng lốp xe xuất khẩu cũng tăng hơn 11%, lên cao nhất 7 năm qua. 

Một số nhà sản xuất lốp xe lớn tại Trung Quốc cho biết, đơn hàng trong năm nay đang ở mức cao và dự kiến sẽ duy trì công suất tối đa. Tương tự, hoạt động sản xuất và xuất khẩu lốp xe của Thái Lan và Ấn Độ trong năm 2023 cũng tăng trưởng tính cực và được dự báo sẽ tiếp tục tăng cao trong năm nay.