Đừng đùa với lửa

Hôm 3/7, CEO Elon Musk của hãng xe điện Tesla đã cảnh báo tỷ phú Bill Gates đừng bao giờ giỡn mặt với ông lần nữa. Musk nói nhà sáng lập Microsoft đang đối mặt với nguy cơ bị tiêu diệt nếu tiếp tục đặt cược chống lại cổ phiếu Tesla.

Musk tin rằng ông sẽ thành công biến Tesla thành gã khổng lồ ngành trí tuệ nhân tạo (AI) trị giá 30.000 tỷ USD ngay sau khi Tesla hoàn tất quá trình chuyển hướng từ nhà sản xuất và kinh doanh xe điện sang công ty vận hành taxi robot và robot hình người.

CEO Tesla viết trên mạng xã hội ngày 3/7: “Một khi Tesla hoàn thiện tính năng tự lái và sản xuất được robot Optimus với số lượng lớn, bất cứ ai vẫn còn duy trì vị thế bán khống sẽ bị hủy diệt. Ngay cả Gates”.

Sự bất hòa giữa hai vị tỷ phú bị phơi bày ra công chúng bởi một đoạn tin nhắn rò rỉ năm 2022. Cuộc trao đổi đó cho thấy Elon Musk - người giàu nhất thế giới lúc bấy giờ - từ chối hỗ trợ công việc từ thiện của Bill Gates sau khi biết nhà sáng lập Microsoft vẫn còn khoản đặt cược chống lại cổ phiếu Tesla trị giá khoảng 500 triệu USD.

Tin nhắn của Elon Musk viết: “Xin lỗi, nhưng tôi không thể coi trọng hoạt động từ thiện của ông khi ông có vị thế bán khống khổng lồ với Tesla. Chúng tôi là công ty đang nỗ lực nhiều nhất để chống biến đổi khí hậu”.

Không rõ tin nhắn trên được gửi đi vào ngày tháng nào, nhưng đến khi cuộc trao đổi bị lộ ra, Gates đã cảm thấy hối hận vì thương vụ bán khống, theo Bloomberg. Tờ Fortune đã liên lạc với Gates nhưng không được hồi âm và tờ báo này cũng không biết liệu nhà sáng lập Microsoft còn vị thế nào liên quan tới Tesla không.

Tuy nhiên, lời cảnh báo của Elon Musk rằng phe bán khống sẽ bị xóa sổ có vẻ khá táo bạo bởi trong năm nay, có lúc Tesla đã là cổ phiếu mất giá nhất thuộc chỉ số S&P 500.

Doanh số bán xe của Tesla trong 6 tháng đầu năm giảm 6,6% so với cùng kỳ năm trước và CEO Elon Musk đã phải từ bỏ mục tiêu tăng số lượng xe điện của Tesla từ 1,8 triệu xe điện năm 2023 lên 20 triệu vào năm 2030.

Hứa hẹn lớn lao

Nhưng Musk không phải là người lùi bước trước nghịch cảnh. Vị tỷ phú đã đẩy lùi được những nhà bán khống nổi tiếng nhắm vào Tesla như David Einhorn và Jim Chanos. Einhorn nổi tiếng vì lãi đậm khi bán khống Lehman Brothers, Chanos lừng lẫy vì chống lại Enron.

Trên thực tế, vận may của Musk đã quay trở lại kể từ khi ông chặn được đà giảm của cổ phiếu Tesla hồi tháng 4.

Đầu tiên, Musk úp mở về việc giới thiệu mẫu taxi robot “CyberCab” mới, ám chỉ cuối cùng ông cũng sẽ hoàn thiện công nghệ tự lái của xe Tesla. Sau đó, ông tuyên bố tốc độ tăng trưởng doanh số xe điện Tesla có thể phục hồi vào năm 2025 nhờ các mẫu xe giá rẻ mới, giúp cổ phiếu tạo được đáy.

Nhà đầu tư từng bất an rằng Musk có thể rời khỏi Tesla vì tranh cãi xoay quanh gói thù lao 70 tỷ USD nhưng cuối cùng nỗi lo cũng đã được dập tắt vào tháng trước khi các cổ đông lớn như Vanguard quyết định ủng hộ ông.

Cuối cùng, Tesla tiết lộ vào ngày 2/7 rằng doanh số bán xe quý II của hãng đã không giảm mạnh như dự đoán của các nhà phân tích. Trong hai ngày qua, vốn hóa Tesla tăng 100 tỷ USD.

Cổ phiếu Tesla đang được giao dịch với giá gấp 70 lần thu nhập năm sau. Đây là mức định giá cao ngay cả khi so sánh trong nhóm các cổ phiếu tăng trưởng, đặc là khi xét rằng doanh thu và lợi nhuận năm 2024 của Tesla được dự đoán là sẽ sụt giảm.

Tuy nhiên, nếu nhà đầu tư tin Elon Musk sẽ tạo ra cuộc cách mạng với robot phục vụ giống như xe điện thì mức định giá đó chỉ là chuyện vặt.

Trong suy nghĩ của của Musk, robot sẽ xuất hiện trong mỗi doanh nghiệp, mỗi gia đình và già trẻ lớn bé ai cũng sẽ có một con. Do đó, ông dự kiến nhu cầu dành cho robot hình người sẽ vào khoảng 1 tỷ con mỗi năm. Tesla sẽ kiểm soát 1/10 thị trường toàn cầu.

Tesla giá trị bằng 1/3 GDP thế giới?

Elon Musk kỳ vọng sẽ bán ra robot Optimus với giá 20.000 USD/con dù chi phí sản xuất mỗi đơn vị chỉ là 10.000 USD, mang lại cho Tesla biên lợi nhuận 50% cho mỗi robot. Hiện Optimus vẫn đang ở giai đoạn nguyên mẫu đầu tiên.

Trong kịch bản trên, tổng lợi nhuận hàng năm của Tesla sẽ đạt 1.000 tỷ USD. Nếu tính theo hệ số P/E khá tiêu chuẩn là 25 lần, vốn hóa của Tesla sẽ đạt 25.000 tỷ USD. Ngoài ra, vốn hóa Tesla sẽ còn tăng thêm 5.000 tỷ USD nữa khi đội taxi robot của công ty trình làng và lên mức tổng cộng 30.000 tỷ USD.

Như vậy, các cổ đông nắm giữ cổ phiếu Tesla khi vốn hóa vào khoảng 740 tỷ USD như hiện nay sẽ thu lời khủng.

Rắc rối với kiểu tính toán sơ bộ này là các giả định của Musk có thể sai lệch trầm trọng. Dự đoán của Musk về sản lượng robot hình người gần giống với nhu cầu dành smartphone, trong khi đó giá smartphone thấp hơn nhiều con số 20.000 USD mà vị tỷ phú kỳ vọng.

Ở mức giá này, ô tô sẽ là mốc so sánh hợp lý hơn. Sản lượng ô tô mới mỗi năm cao nhất cũng chỉ vào khoảng 100 triệu chiếc, tờ Fortune cho hay.

Nhà bán khống Chanos chỉ ra dự báo mới nhất của Elon Musk đồng nghĩa với việc Tesla sẽ có vốn hóa tương đương với gần 1/3 tổng sản lượng kinh tế toàn cầu. Theo Statista, ước tính tổng GDP toàn thế giới năm 2023 đạt gần 105.000 tỷ USD.