Đề xuất 1 gói khoảng 30.000 tỷ đồng cho vay với lãi suất cố định 4,8%

 Sáng ngày 16/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. 

Phát biểu tại Hội nghị, ông Hồ Hùng Anh, Chủ tịch Ngân hàng Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank) cho rằng, hiện nay những ý kiến của các đại biểu có 3 cấu phần chính: 

Về pháp lý dự án, ông Hồ Hùng Anh cho rằng bên cạnh một số khó khăn thì hiện tại rất nhiều dự án đã được phê duyệt và rất nhiều dự án ở các tỉnh đều có những quỹ đất công và tiến hành đấu thầu. Nếu chúng ta tập trung đẩy mạnh thì quỹ đất đó sẽ mở ra. Hiện nay một số doanh nghiệp lớn đã được phê duyệt về chủ đầu tư. Những tập đoàn lớn như VinGroup đã có quỹ về nhà ở xã hội rất lớn.

Về đối tượng được quyền tham gia nhà ở xã hội: Vừa qua, quy định có một số sửa đổi. Bây giờ các địa phương phân loại sớm để xác định đối tượng được mua.

Về tiếp cận vay vốn ngân hàng: Việc để triển khai tùy vào mỗi dự án nhà ở xã hội cho đến khi huy động được vốn. Mà hiện nay theo luật thì cũng mất khoảng 3-6 tháng. Sau khi xây dựng xong phần móng, chủ đầu tư hoàn toàn có thể huy động vốn và bán căn nhà hình thành trong tương lai.

Đối với các chủ đầu tư, nếu triển khai việc xây dựng nhanh và đúng đối tượng, người mua được vay sớm từ ngân hàng thì các chủ đầu tư đọng vốn không nhiều.

Nếu chủ đầu tư vướng nhiều về mặt pháp lý thì có thể mất rất nhiều thời gian để hoàn thiện và tất nhiên là đọng vốn.

Về phía ngân hàng, khi cho vay thì tập trung vào nguồn trả nợ. Lãnh đạo Techombank cho rằng lãi suất hiện nay rất thấp.

Lãnh đạo Techombank cho rằng trước đây các ngân hàng thận trọng vấn đề pháp lý, khi mà tài sản này chưa đóng tiền quyền sử dụng đất thì rất ngại làm tài sản đảm bảo cho vay ngắn hạn. Nếu bây giờ với Luật Đất đai sửa đổi, Luật bất động sản thì ngân hàng cho vay 20-30 năm là bình thường. Áp lực về lãi suất rất thấp.

Ông Hồ Hùng Anh cho rằng vấn đề về nhà ở xã hội muốn phát triển được thì phải có sự hài hòa giữa nhà nước và doanh nghiệp và người dân. Các doanh nghiệp cũng phải chủ động hỗ trợ cho cán bộ nhân viên.

Hiện nay Techcombank đã làm việc với một số doanh nghiệp. Họ rất chủ động hỗ trợ nhân viên về lãi suất. Có những doanh nghiệp khu công nghiệp chủ động đưa ra các quỹ đất của mình để xây dựng nhà ở xã hội.

Ông Hồ Hùng Anh đề xuất: "Về phía Ngân hàng Techcombank, chúng tôi đã có đề án gửi Ngân hàng Nhà nước đề xuất tạo ra cơ chế chung cho các ngân hàng thương mại cùng tham gia. Techcombank cho rằng khó khăn không phải ở chỗ chủ đầu tư. Theo tôi phải tìm ra được điểm nghẽn từ phía người mua của dự án đó. Nếu có người mua mặt hàng và sản phẩm tiêu thụ được thì chủ đầu tư không gặp vấn đề.

Chúng tôi đề xuất 1 gói khoảng 30.000 tỷ đồng cho vay với lãi suất cố định là 4,8% trong vòng 5 năm như Ngân hàng chính sách xã hội; đề xuất Ngân hàng Nhà nước cho phép xem xét về khung tín dụng, bù đắp chính sách lãi suất và rủi ro. Rõ ràng phân khúc này là phân khúc rủi ro. Đây là một trong những lý do mà ngân hàng ngại cho vay. Được như vậy Techcombank sẽ chịu trách nhiệm về rủi ro liên quan đến việc cho vay như với khách hàng bình thường chứ không bị ràng buộc các điều kiện cho vay như đối với nhà ở xã hội.

Về thời hạn, chúng tôi sẵn sàng cho vay 20 – 30 năm tùy theo khả năng trả nợ của khách hàng và chủ đầu tư".

Đồng quan điểm, ông Đỗ Thanh Sơn, Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Công Thương Việt Nam (Vietinbank) cho biết: Tính từ ngày 1/4/2023 đến ngày 29/2/2024, Ngân hàng Công Thương đã tài trợ được 8 dự án, trong đó có 3 dự án đã ký được hợp đồng tín dụng và giải ngân được 423 tỷ đồng và cấp tín dụng đối với 5 dự án, tổng số quy mô gần 3.000 tỷ đồng

Trong quá trình triển khai Ngân hàng Công Thương đã nhận được sự hỗ trợ rất lớn từ các Bộ, Ban, ngành để triển khai có hiệu quả chương trình. Tuy nhiên, từ thực tế, Ngân hàng Công Thương nhận thấy có một số khó khăn:

Đầu tiên là khó khăn về rào cản pháp lý. Nhiều dự án thiếu quyết định phê duyệt chủ trương của UBND tỉnh, thành phố; thủ tục triển khai dự án nhà ở xã hội khá phức tạp, mất nhiều thời gian hơn với các dự án nhà ở thương mại. Nhiều dự án bị chậm tiến độ do công tác giải phóng mặt bằng, bàn giao đất cho chủ đầu. Việc quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hàng năm của tỉnh phê duyệt chuyển đổi mục đích sử dụng đối với đất lúa mất nhiều thời gian và ảnh hưởng đến tiến độ dự án

Tiếp đến là giới hạn tỷ lệ lãi suất sinh lời của dự án. Quy định cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân hiện nay bị hạn chế lãi suất sinh lời do bị khống chế ở mức 10% nên chưa đủ sức hấp dẫn nhà đầu tư. Một số dự án nhà ở xã hội đã được phê duyệt nhưng chưa có nhà đầu tư, chưa có lộ trình, kế hoạch triển khai cụ thể.

Vẫn đề thứ ba là nguồn vốn tài trợ dự án. Bản chất gói 120.000 tỷ đồng là gói tín dụng từ nguồn vốn thương mại của ngân hàng, không có hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước, trong đó cơ sở xác nhận lãi suất cho vay và lãi suất cho vay thương mại bình quân của 4 ngân hàng thương mại có vốn nhà nước. Mặc dù các ngân hàng thương mại dành nguồn lực ưu tiên cho chương trình nhưng mức lãi suất cho chủ đầu tư, người mua nhà vẫn chưa đủ hấp dẫn so với các chương trình hỗ trợ từ nguồn vốn ngân sách nhà nước.

Trên cơ sở những khó khăn nêu trên, với mục tiêu triển khai hiệu quả chương trình, Ngân hàng Công Thương Việt Nam có một số kiến nghị như:

Trên cơ sở nguồn ưu đãi này, lãi suất cho vay có thể xem xét thấp hơn lãi suất cho vay thương mại bình thường trên thị trường. Cần huy động từ nhiều nguồn lực khác nhau và vốn ngân sách đóng vai trò đầu mối.

Xem xét giao việc lựa chọn xác định người mua nhà cho chủ đầu tư dự án để tăng chủ động trong khâu bán hàng, đồng thời mở rộng đối tượng, nới lỏng điều kiện đối với người được mua nhà ở xã hội

Ngân hàng Công Thương cam kết sẽ tiếp tục triển khai quyết liệt, mạnh mẽ, có kết quả các giải pháp đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội và người mua nhà.

Hiện nay mới có 5 ngân hàng có thể tham gia gói 120.000 tỷ đồng

Phát biểu tại Hội nghị, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cho biết, ngay sau Đề án và Nghị quyết 33 của Chính phủ được ban hành, NHNN đã kêu gọi và nhận được sự đồng tình của 4 NHTM Nhà nước và đến nay có thêm 1 NHTM cổ phần nữa tham gia và tổng giá trị gói này là 125.000 tỷ đồng. Số tiền để cho vay chính là tiền huy động của người dân và đã là tiền huy động của người dân thì các ngân hàng vẫn phải trả lãi. Số lãi suất ưu đãi cho 3-5 năm chính là nguồn lực tài chính của các tổ chức tín dụng chứ không phải nguồn của ngân sách.

Vì vậy, để thực hiện ưu đãi này, các ngân hàng cũng phải cân đối và hiện nay mới có 5 ngân hàng có thể cân đối được để tham gia gói này. Trong thời gian tới, các ngân hàng khác tham gia được thì chúng tôi cũng rất hoan nghênh.

Về việc cho vay, theo quy định, quy chế cho vay hiện hành, đến nay, trên cơ sở các dự án công bố của các địa phương, các NHTM đã cam kết trên 7.000 tỷ đồng, tuy nhiên, phần giải ngân mới được gần 700 tỷ đồng.

Đối với gói 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhu cầu về nhà ở thì ai cũng có, tuy nhiên để hiện thực hóa nhu cầu này, có người có tiền thì muốn mua luôn, có người đi vay để mua, có người đi thuê, cái này phụ thuộc vào nhu cầu của cá nhân và những người có thu nhập thấp hoặc công nhân làm việc ở các khu công nghiệp thì thường thiên về xu hướng đi thuê.

Về ý kiến các đại biểu về đề xuất lãi suất phải tiếp tục giảm nữa, đối với các ngân hàng thương mại, bà Hồng cho rằng NHNN tiếp tục kêu gọi, tuy nhiên, việc huy động của người dân và lãi suất thay đổi theo thời gian, theo biến động của thị trường, cho nên các ngân hàng cũng tính toán để đưa ra lãi suất hỗ trợ 3-5 năm, còn thời hạn vay có thể 10, 20,30 năm, tùy vào thỏa thuận của tổ chức tín dụng với người vay.

Đối với nhu cầu thuê nhà, đòi hỏi chúng ta phải có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp xây nhà để cho thuê, đây đòi hỏi nhiều chính sách ưu đãi.

Đối với gói 120.000 tỷ đồng, về đối tượng thì Bộ Xây dựng đã hướng dẫn, tuy nhiên, chúng tôi thấy, một đối tượng mà theo Luật Nhà ở mới ban hành là cho phép DN và HTX trong khu công nghiệp được mua nhà để cho công nhân thuê. Đây là đối tượng có nhu cầu rất lớn và nếu làm được thì sẽ đáp ứng nhu cầu chủ yếu của công nhân muốn thuê nhà.

Còn đề xuất 1 gói 30.000 tỷ đồng của Techcombank và có thể áp dụng cho các ngân hàng khác. Liên quan đến room tín dụng, đề xuất này NHNN sẽ giao cho các đơn vị chức năng của Ngân hàng làm việc trực tiếp với các ngân hang, nếu có vấn đề gì thì sẽ báo cáo, tham mưu Thủ tướng Chính phủ.

Với gói 120.000 tỷ đồng NHNN cho rằng, đây là một giải pháp để cùng với các giải pháp khác chứ cũng không hy vọng có thể giải quyết được nhiều vấn đề trong chương trình phát triển nhà ở xã hội .