Trong những năm qua, việc chăm lo giải quyết nhà ở cho người dân nói chung và  nhà ở xã hội nói riêng luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm, xác định là một nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tính đến nay, trên địa bàn cả nước, đã hoàn thành 301 dự án nhà ở xã hội khu vực đô thị và nhà ở công nhân khu công nghiệp, quy mô xây dựng khoảng 155.800 căn, với tổng diện tích hơn 7.790.000 m2. Đang tiếp tục triển khai 401 dự án, với quy mô xây dựng khoảng 454.360 căn, với tổng diện tích khoảng 22.718.000 m2; trong đó có 245 dự án với quy mô 300.000 căn hộ đang thực hiện thủ tục đầu tư và có 156 dự án với quy mô 156.700 căn hộ đang đầu tư xây dựng.

Nhiều doanh nghiệp lớn tham gia vào 'cuộc đua' làm nhà ở xã hội

 Không chỉ các dự án đã khởi công mà hàng loạt doanh nghiệp cũng cho biết đang có ý định đầu tư các dự án nhà ở xã hội quy mô lớn.

Từ đầu năm nay, nhiều ông lớn trong ngành bất động sản như Tập đoàn Hưng Thịnh, Vinhomes, Novaland, Becamex IDC, Hoà Bình Group... đã công bố xây dựng hàng trăm nghìn căn nhà ở xã hội, nhà ở giá rẻ vừa túi tiền cho người lao động.

Đơn cử, Vinhomes sẽ bắt đầu lên kế hoạch hoàn thiện 500.000 căn hộ nhà ở xã hội trong vòng 5 năm tới, với giá bán dự kiến ​​khoảng 300 đến 950 triệu đồng căn. Quy mô các dự án khoảng 50 - 60ha tại vùng ven tại các tỉnh, thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng, Quảng Ninh, Đà Nẵng... Trước mắt, Vinhomes sẽ triển khai dự án tại Hà Nội, TP HCM.

Mới đây, Masterise Group cũng công bố trên truyền thông sẽ triển khai phát triển khoảng 25.000 căn nhà ở xã hội trong thời gian 3-5 năm tới. Đồng thời, doanh nghiệp sẽ phối hợp với các đối tác để tạo ra các giải pháp tài chính phù hợp (lãi suất thấp) nhằm đảm bảo khách hàng thuộc đối tượng có thể sở hữu nhà ở xã hội của Masterise Homes.

Hòa Bình Group đặt mục tiêu xây khoảng 10.000 căn hộ nhà ở xã hội ở nhiều tỉnh, thành trong năm 2022. Trong đó có 2.000 căn hộ nhà ở xã hội được đề xuất xây dựng tại 393 Lĩnh Nam và dự án nhà ở xã hội quy mô lớn tại huyện Đông Anh.

Tập đoàn Novaland sẽ đầu tư xây dựng 200.000 căn hộ nhà ở xã hội tại TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh thành phía Nam.

Ngoài ra, liên doanh BIC và Him Lam cũng đang triển khai xây dựng hạ tầng cho 3 tòa nhà cao 22 tầng và khoảng 1.900 căn hộ tại phường Thượng Thanh, quận Long Biên.

Tại tỉnh Bình Dương, Tổng công ty Becamex IDC cũng vừa khánh thành khu 2 nhà ở xã hội Định Hòa và động thổ các dự án nhà ở xã hội ở những khu vực đông công nhân lao động. Dự kiến đến năm 2023, Becamex IDC sẽ tiếp tục chi khoảng 9.500 tỷ đồng để xây dựng 20.000 căn nhà ở xã hội tại khu VietSing (TP Thuận An), khu Định Hòa (TP Thủ Dầu Một), khu Mỹ Phước (thị xã Bến Cát), khu Bàu Bàng (huyện Bàu Bàng).

Ngân sách cấp vốn cho vay ưu đãi xây dựng nhà ở xã hội còn thấp

Ngày 31/10, báo cáo Quốc hội trước phiên chất vấn, Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho hay chính sách phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân gặp nhiều vướng mắc dù hành lang pháp lý khá đầy đủ.

Ông cho biết giai đoạn 2016-2020, ngân sách rót về cho Ngân hàng Chính sách xã hội rất thấp, chỉ hơn 3.160 tỷ trong tổng số 9.000 tỷ đồng (đạt 35%). Số tiền này đã được giải ngân cho khách hàng cá nhân vay mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội, xây dựng mới hoặc cải tạo nhà. Tính riêng 10 tháng đầu năm nay, giải ngân 2.300 tỷ đồng cho gần 6.700 khách hàng thuộc nhóm vay ưu đãi.

Bốn ngân hàng Vietcombank, Vietinbank, Agribank, BIDV mà Nhà nước chỉ định cho vay ưu đãi nhà ở xã hội không được rót vốn để cấp bù lãi suất cho vay nên giai đoạn này không chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân nào được tiếp cận nguồn vay ưu đãi.

Theo ông Nghị, quy định pháp luật trong phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp còn nhiều vướng mắc. Cụ thể, ngân sách cấp vốn cho vay ưu đãi xây dựng nhà ở xã hội còn thấp; đến nay cũng chưa bố trí nguồn vốn cấp bù lãi suất cho bốn ngân hàng được chỉ định cho vay ưu đãi nhà ở xã hội.

Chính sách ưu đãi chưa hấp dẫn doanh nghiệp đầu tư và địa phương cũng không mặn mà với phát triển nhà ở xã hội. Các tỉnh thành chưa đưa chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội khu vực đô thị, nhà ở công nhân vào kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hằng năm cũng như 5 năm; chưa bố trí 20% quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại để xây nhà ở xã hội. Doanh nghiệp khu công nghiệp ít chú trọng đến nhà ở cho công nhân..

Bộ trưởng Xây dựng cho rằng cần sửa đổi Luật Nhà ở để đồng bộ với Luật Đất đai, Luật Đấu thầu cũng như văn bản liên quan; ưu tiên chính sách, điều kiện hưởng cho người thu nhập thấp cũng như quy hoạch, phát triển quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội.

Ông Nguyễn Thanh Nghị đồng thời đề nghị các bộ ngành, địa phương nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ liên quan đến thúc đẩy thị trường bất động sản cũng như Đề án Đầu tư xây dựng ít nhất một triệu căn hộ nhà ở xã hội cho nhóm thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030 mà Bộ Xây dựng đã trình Chính phủ.

Giá nhà ở xã hội vẫn neo cao

Tại phiên chất vấn tại nghị trường mới đây, đại biểu Nguyễn Thị Lê (TP HCM) cho biết, nguồn cung trong thời gian qua còn ít, chưa đáp ứng nhu cầu nhà ở xã hội của công nhân, viên chức, người lao động. Do đó, trong thời gian tới Bộ Xây dựng có ban hành hoặc đề xuất ban hành chính sách gì để khuyến khích phát triển nhà ở xã hội, đặc biệt là hỗ trợ vốn và đơn giản hóa thủ tục hành chính trong quy trình đầu tư phát triển nhà ở xã hội?

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, trong những năm qua, việc chăm lo giải quyết nhà ở cho người dân nói chung và nhà ở xã hội nói riêng luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm, xác định là một nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Tuy nhiên, việc thực hiện công tác này vẫn còn một số tồn tại, khó khăn. Cụ thể là hành lang pháp lý vẫn còn vướng mắc trong việc phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cần tiếp tục nghiên cứu sửa đổi tại Luật Nhà ở và các luật khác liên quan. Về tổ chức thực hiện, ông Nghị cho biết, vẫn còn khó khăn, đó là ngân sách Trung ương chưa bố trí được đầy đủ nguồn vốn ưu đãi, một số địa phương chưa chú trọng việc này để tập trung nguồn lực đầu tư hoặc phát triển quỹ đất...

Cũng đề cập đến vấn đề này, đại biểu Tô Văn Tám (Kon Tum) phản ánh  giá nhà ở xã hội hiện nay quá cao, trung bình ở mức trên 15 triệu đồng/m2, có nơi từ 21 đến 25 triệu đồng/m2. Ông Tám đề nghị Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết nguyên nhân khiến giá NOXH quá cao như hiện nay. Bộ Xây dựng có giải pháp gì để đưa giá nhà ở xã hội xuống, phù hợp với khả năng của công nhân, người lao động có thu nhập thấp

Trước câu hỏi này, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, nguyên nhân dẫn đến giá nhà ở xã hội cao là chưa đảm bảo được nguồn cung; quỹ đất dành cho phát triển cũng còn hạn chế; nguồn vốn phát triển nhà ở xã hội cũng chưa được đảm bảo. Bên cạnh đó, các chính sách ưu đãi, khuyến khích chưa thật sự thu hút doanh nghiệp đầu tư…

Vì thế, thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan sửa đổi các quy định của pháp luật để thu hút phát triển nhà ở xã hội. Bộ Xây dựng đang trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt Đề án phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội, cố gắng đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp.