Đấu giá đất ồ ạt 

Thời gian qua, các huyện vùng ven của Hà Nội liên tục tổ chức đấu giá đất. Cụ thể, từ ngày 22/9-12/10, Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Đông Anh sẽ bán, tiếp nhận hồ sơ tham gia đấu giá quyền sử dụng 27 thửa đất ở tại thôn Dục Tú 1, xã Dục Tú (đợt 2).

Diện tích các thửa đất từ 90-164,17 m2, mức giá khởi điểm từ 28,8-33,7 triệu đồng/m2. Phiên đấu giá dự kiến tổ chức vào ngày 15/10.

Cũng trên địa bàn huyện Đông Anh, ngày 1/10, Công ty Đấu giá Hợp Danh Đấu giá Việt Nam phối hợp với Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện mở phiên đấu giá 20 thửa đất; trong đó có 1 thửa đất tại điểm X4, thôn Lỗ Khê, xã Liên Hà và 19 thửa đất tại điểm X1 xã Đông Hội, Mai Lâm.

Với diện tích từ 52,71-129,55 m2, giá khởi điểm cho từng diện tích từ 26,5-64,3 triệu đồng/m2. Thời gian bán và tiếp nhận hồ sơ từ ngày 12-28/9.

Tại huyện Sóc Sơn, 12 thửa đất có tổng diện tích 1.173 m2 tại thôn Hương Đình Đoài và Hương Đình Đông (xã Mai Đình), nằm gần Sân bay Quốc tế Nội Bài và tiếp giáp với Cụm Công nghiệp CN2 đang trong quá trình triển khai thi công hạ tầng kỹ thuật cũng dự kiến đưa ra đấu giá trong dịp này. Mật độ xây dựng tối đa của các thửa đất là 80%, tầng cao tối đa 6 tầng.

Hay tại huyện Mỹ Đức, từ ngày 15/9-7/10, Trung tâm phát triển quỹ đất huyện tổ chức bán và tiếp nhận hồ sơ tham gia đấu giá đối với 8 thửa đất (tổng diện tích 766,8 m2) tại 3 xã Vạn Kim (đội 11 thôn Vạn Phúc), Đại Hưng (đội 6 thôn Trinh Tiết), Lê Thanh (thôn Lê Xá). Diện tích các thửa đất từ 80-101,8 m2, giá khởi điểm từ 1,04-1,79 triệu đồng/m2.

Ngày 11/9, huyện Đông Anh đã tổ chức đấu giá  thành công 12 thửa đất để xây dựng nhà ở tại điểm X2 thôn Bắc, xã Kim Nỗ với tổng diện tích 1.718,3 m2. Giá khởi điểm cho các thửa đất thấp nhất từ 40,9 triệu đồng/m2 đến cao nhất 49,4 triệu đồng/m2( tuỳ theo diện tích và vị trí), bước giá áp dụng là 500.000 đồng.

Kết quả, lô đất có giá trúng đấu giá cao nhất là 78,8 triệu đồng/m2 , giá trúng đấu giá thấp nhất là 43,9 triệu đồng/m2. Tổng số tiền thu về hơn 75 tỷ đồng...

Kiểm soát chặt đấu giá sử dụng đất

Năm 2022, Hà Nội đặt mục tiêu đấu giá khoảng 1.561,42 ha đất tại 634 dự án. Tuy nhiên, theo lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, 6 tháng đầu năm nay, Ủy ban Nhân dân các quận, huyện, thị xã và Trung tâm Phát triển quỹ đất Hà Nội mới tổ chức đấu giá khoảng 5,87 ha tại 33 dự án.

Số tiền trúng đấu giá đạt khoảng 1.955,95 tỷ đồng; đã thu được hơn 3.100 tỷ đồng, tương đương 25% chỉ tiêu đề ra (trong đó, số thu từ năm 2021 chuyển sang là 1.991 tỷ đồng, thu năm 2022 là 1.115 tỷ đồng).

Bên cạnh đó, việc đấu giá tại các địa phương vẫn còn tồn tại nhiều bất cập. Theo phản ánh của các địa phương, khó khăn hiện nay là chưa nhận được sự đồng thuận cao của người dân trong triển khai bồi thường, hỗ trợ, thu hồi đất để thực hiện dự án đấu giá; nhiều dự án đầu tư phải thiết lập lại hồ sơ về quy hoạch, thủ tục đầu tư theo quy định như chấp thuận chủ trương đầu tư; dự án trên 2 ha phải dành đất xây dựng nhà ở xã hội) theo quy định mới tại Nghị định số 31 ngày 26/3/2021 và Nghị định số 49 ngày 1/4/2021 của Chính phủ... 

Không chỉ tồn tại những vướng mắc, bất cập trên, qua các phiên đấu giá đất gần đây của Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung xuất hiện hiện tượng "cò" đấu giá, "quân xanh, quân đỏ".

Vì vậy, ở một số dự án đấu giá như ở Mê Linh hay Đông Anh, giá trúng bị đẩy lên cao gấp nhiều lần giá khởi điểm rồi đến hạn nộp tiền chấp nhận bỏ tiền đặt cọc, tạo hiệu ứng giá "ảo," gây nhiễu thị trường bất động sản; hoặc lập hồ sơ khống để hạ thấp tài sản đấu giá làm thiệt hại ngân sách Nhà nước, gây bức xúc trong dư luận.

Thậm chí, có dự án đã bị Cơ quan Công an khởi tố hình sự đối với những tổ chức, cá nhân vi phạm quy định của pháp luật...

Trước diễn biến tiêu cực này, một số chuyên gia kiến nghị, song song với việc triển khai các giải pháp đẩy nhanh tiến độ đấu giá đất để tăng nguồn thu cho ngân sách, Hà Nội cũng như các địa phương khác cần cẩn trọng, kiểm soát quy trình, thủ tục đấu giá theo đúng quy định để tránh tình trạng nhà đầu tư cố tình trả giá cao rồi bỏ cọc; đồng thời, phải quan tâm đến hiệu quả sử dụng đất sau đấu giá.

Thực tế các phiên đấu giá gần đây cho thấy sự tăng vọt về giá trúng là biểu hiện của sự bất thường, có thể mang đến những tác động xấu trong quá trình phát triển.

Nhiều trường hợp sau khi trúng đấu giá để đất hoang hóa, gây lãng phí tài nguyên đất đai và ô nhiễm môi trường.

Hiện, UBND TP Hà Nội yêu cầu các ngành chức năng, Ủy ban Nhân dân các quận, huyện, thị xã và Trung tâm Phát triển quỹ đất Hà Nội có trách nhiệm quản lý chặt chẽ từ khâu thiết lập hồ sơ; thẩm định và phê duyệt quy hoạch; thu hồi đất, giải phóng mặt bằng để chuẩn bị quỹ đất thực hiện đấu giá; tập trung rà soát; lựa chọn tổ chức tư vấn đấu giá có uy tín, trách nhiệm và tuân thủ quy định của pháp luật.

Công bố công khai thông tin các dự án đấu giá và kế hoạch đấu giá hàng năm, bảo đảm minh bạch thông tin, tạo điều kiện thuận lợi cho người có nhu cầu sử dụng đất tiếp cận đất đai.

Cũng theo chỉ đạo của UBND TP Hà Nội, các địa phương và Trung tâm Phát triển quỹ đất Hà Nội khẩn trương rà soát, kiểm tra, đánh giá, đề xuất kiến nghị xử lý đối với trường hợp người trúng đấu giá không thực hiện nghĩa vụ tài chính đúng, đủ theo phương án được phê duyệt hoặc chậm đưa đất vào sử dụng.

Thường xuyên rà soát, tổng hợp, đánh giá tình hình, kết quả thực hiện để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các trường hợp vi phạm; báo cáo cơ quan có thẩm quyền xử lý.