Tại Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2026, phiên thảo luận với chủ đề “Đối thoại giữa cơ quan quản lý, thành viên thị trường và đại diện doanh nghiệp chuẩn bị IPO” đã làm rõ bức tranh toàn cảnh của thị trường vốn Việt Nam trong giai đoạn bản lề.

Khi quá trình nâng hạng lên nhóm thị trường mới nổi theo FTSE Russell và tiến tới MSCI đang diễn ra mạnh mẽ, các doanh nghiệp, cơ quan quản lý và thành viên thị trường cùng chia sẻ tầm nhìn về cách thu hút dòng vốn mới và thúc đẩy các thương vụ IPO quy mô lớn.

Theo bà Phạm Thị Thùy Linh, Trưởng Ban Phát triển Thị trường Chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), sau 25 năm hình thành và phát triển, thị trường chứng khoán Việt Nam đã trở thành kênh huy động vốn quan trọng của nền kinh tế. Lộ trình nâng hạng không chỉ là một mục tiêu mà còn là cơ hội để chuẩn hóa toàn diện - từ khung pháp lý, hạ tầng giao dịch đến quản trị doanh nghiệp.

Hàng loạt chính sách mới đã được triển khai, bao gồm Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến 2030, phát triển ngành quỹ và tái cơ cấu nhà đầu tư. UBCKNN dự kiến sớm ban hành quy định cho phép nhà đầu tư nước ngoài đặt lệnh thông qua công ty môi giới toàn cầu, nới room sở hữu ngoại và mở đường cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo niêm yết.

Về phía hạ tầng, ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC), cho biết các dự án công nghệ trọng điểm như hệ thống KRX, nền tảng STP và cơ chế CCP đang được triển khai đồng loạt, tạo tiền đề kỹ thuật cho việc nâng hạng thị trường vào năm 2026.

Hệ thống CCP giai đoạn I dự kiến vận hành quý I/2027, giúp giảm rủi ro giao dịch và nâng cao tính minh bạch. Ngoài ra, VSDC đang xây dựng nền tảng dữ liệu quỹ đầu tư và chuẩn hóa hoạt động nhà đầu tư, hướng đến việc hình thành các tổ chức đầu tư chuyên nghiệp thay vì phụ thuộc vào dòng vốn cá nhân mang tính ngắn hạn.

Cùng với sự cải thiện về hạ tầng, UBCKNN cũng tập trung mở rộng hàng hóa cho thị trường. Bà Linh chia sẻ, cơ quan quản lý đang thúc đẩy gắn IPO với niêm yết để tăng nguồn cung cổ phiếu, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp FDI và startup tham gia sàn. Thị trường phái sinh, trái phiếu xanh, tài sản mã hóa và sàn giao dịch carbon cũng nằm trong kế hoạch triển khai giai đoạn 2025-2026. Đây sẽ là nền tảng để thị trường chứng khoán Việt Nam đa dạng hóa sản phẩm, đáp ứng kỳ vọng của dòng vốn trong và ngoài nước.

Theo ông Nguyễn Sơn, ba yếu tố then chốt tạo sức bật cho thị trường năm 2026 gồm: hạ tầng công nghệ mới, cải cách pháp lý và làn sóng IPO quy mô lớn. Khi các yếu tố này đồng bộ, Việt Nam sẽ không chỉ được nâng hạng trên danh nghĩa mà còn thực sự trở thành điểm đến của dòng vốn toàn cầu.

Đại diện cho khối trung gian, bà Nguyễn Ngọc Linh, Tổng Giám đốc CTCP Chứng khoán DNSE, nhận định thị trường đang trong thời kỳ vàng để bứt phá. Với thanh khoản đạt 2-3 tỷ USD mỗi phiên, tâm lý và hành vi đầu tư đã thay đổi rõ rệt. Nhà đầu tư cá nhân - chiếm tới 98% thị trường - đang dần chuyên nghiệp hóa, nghiên cứu bài bản hơn thay vì đầu cơ ngắn hạn.

DNSE tập trung vào chiến lược số hóa và đơn giản hóa đầu tư, hướng đến mục tiêu “mọi người Việt đều có thể đầu tư”. Bà Linh cho rằng năng lực công nghệ và trải nghiệm khách hàng sẽ là chìa khóa cạnh tranh trong kỷ nguyên mới của thị trường chứng khoán.

Từ góc độ doanh nghiệp, ông Bùi Đăng Khoa, Giám đốc Tài chính Tập đoàn Gelex, cho biết tập đoàn đang trong giai đoạn hoàn tất chuẩn bị IPO mảng hạ tầng sau hai năm chuẩn bị. Gelex chọn thời điểm này vì tin rằng giai đoạn 2026-2030 sẽ là chu kỳ tăng trưởng mạnh của nền kinh tế, với dự báo tăng trưởng GDP đạt 9-10%/năm.

Việc IPO không chỉ giúp huy động vốn dài hạn mà còn mở rộng kênh đầu tư cho cổ đông, giảm phụ thuộc vào vốn tín dụng ngân hàng. Gelex hướng đến ba trụ cột chiến lược: hạ tầng, năng lượng tái tạo và bất động sản, đồng thời coi minh bạch tài chính và văn hóa doanh nghiệp là yếu tố cốt lõi để giữ chân nhà đầu tư.

Ông Khoa đánh giá cao những cải cách gần đây của UBCKNN trong việc đơn giản hóa thủ tục IPO thông qua Nghị định 245, giúp rút ngắn thời gian phê duyệt hồ sơ đáng kể. Tuy nhiên, ông cũng kiến nghị Nhà nước tiếp tục thúc đẩy số hóa quy trình và nâng cao năng lực của nhà đầu tư tổ chức để thị trường phát triển bền vững hơn.

Cuộc đối thoại giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và thành viên thị trường tại Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2026 cho thấy sự đồng thuận cao trong mục tiêu xây dựng một thị trường chứng khoán minh bạch, hiệu quả và có khả năng thu hút dòng vốn toàn cầu. Khi hạ tầng kỹ thuật, khung pháp lý và chất lượng hàng hóa được nâng tầm, làn sóng IPO đang mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt tiếp cận vốn quốc tế và khẳng định vị thế trên bản đồ tài chính khu vực.