TP HCM chưa tiếp cận nguồn vốn từ gói tín dụng 120.000 tỷ đồng

Sở Xây dựng TP HCM vừa báo cáo UBND Thành phố về thị trường bất động sản năm 2023, trong đó có đề cập đến tình hình  phát triển nhà ở xã hội và kết quả bước đầu triển khai gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng.

Trong năm 2023, tại TP HCM không có dự án nhà ở xã hội mới nào được chấp thuận chủ trương đầu tư. Chỉ có 1 dự án NOXH được cấp phép xây dựng với quy mô 242 căn. 6 dự án NOXH vẫn đang triển khai, dự kiến cung ứng khoảng 4.000 căn hộ ra thị trường.

Về gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng, hiện TP HCM có 3 dự án NOXH dành cho người thu nhập thấp và 1 dự án NOXH cho công nhân thuê đủ điều kiện vay vốn theo chương trình này. Tổng nhu cầu vay vốn của chủ đầu tư các dự án này là 1.610 tỷ đồng.

Theo Sở Xây dựng TP HCM, bốn dự án NOXH nói trên dự kiến cung ứng 3.058 căn hộ ra thị trường. Cả 4 dự án đều dự kiến hoàn tất xây dựng và bàn giao nhà trong năm 2024 nhưng hiện chưa có chủ đầu tư nào được vay vốn từ gói vay ưu đãi 120.000 tỷ đồng.

Trong 4 dự án NOXH được thẩm định đủ điều kiện vay có dự án NOXH phục vụ cho công nhân thuê tại P.Thạnh Mỹ Lợi, TP.Thủ Đức (tên thương mại là Thủ Thiêm Green House) của Công ty CP Thủ Thiêm Group.

Thủ Thiêm Green House là dự án NOXH đầu tiên tại TP HCM được thẩm định đủ điều kiện vay gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng. Ngân hàng BIDV-Chi nhánh Q.7 đã thẩm định và đồng ý cấp tín dụng với hạn mức tối đa 585 tỷ đồng cho dự án này.

Theo thông tin từ phía BIDV, chi nhánh ngân hàng cho biết sẽ giải ngân khi chủ đầu tư dự án Thủ Thiêm Green House hoàn thiện và cung cấp đầy đủ hồ sơ liên quan theo đúng quy định. Hiện chủ đầu tư này đang vay vốn tại TPBank và được hỗ trợ theo chương trình hỗ trợ lãi suất 2% để thực hiện dự án.

Theo ông Huỳnh Thanh Khiết, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM cho rằng, các ngân hàng (gồm Agribank, BIDV, Vietcombank và Vietinbank) rất ủng hộ chương trình này. Tuy nhiên, khi tiếp cận hồ sơ thẩm định để đồng ý cấp tín dụng cho các chủ đầu tư, các ngân hàng lại có quy định riêng về điều kiện vay nhằm đảm bảo thu hồi các khoản cho vay theo quy định.

Cụ thể, các dự án NOXH, nhà ở công nhân phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng lại có quy định “tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất không được quyền thế chấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”. Do đó, chủ đầu tư không thể dùng khu đất triển khai dự án NOXH làm tài sản đảm bảo cho khoản vay mà phải dùng tài sản khác.

Theo ông Khiết, hầu hết các chủ đầu tư dự án NOXH sau khi có quyết định giao đất hoặc chuyển mục đích sử dụng đất vẫn chưa thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận. Do vậy, sẽ không đáp ứng đầy đủ thành phần hồ sơ vay vốn theo quy định của ngân hàng.

Ngoài ra, gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng hiện đang được áp dụng tại 4 ngân hàng thương mại Nhà nước. Tuy nhiên, quá trình triển khai dự án, chủ đầu tư có thoả thuận với các ngân hàng khác để cấp hạn mức bảo lãnh đối với nhà thầu, người mua nhà, bảo lãnh nhà ở hình thành trong tương lai… nên có sự khác biệt về quy định cho vay giữa các ngân hàng.

Lãnh đạo Sở Xây dựng TP HCM cho biết, vào tháng 10/2023, Sở đã đề xuất UBND Thành phố kiến nghị Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ngân hàng Nhà nước để tháo gỡ những vướng mắc trong việc triển khai gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng.

Gói tín dụng 120.000 tỷ đồng vẫn giải ngân chậm

Tại Hội nghị triển khai Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội” năm 2024, diễn ra ngày 22/2, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho hay đề án đã đạt được những dấu mốc quan trọng.

Cụ thể, về xây dựng chính sách, Quốc hội thông qua Luật Nhà ở, Luật Đất đai (sửa đổi) cùng với nhiều văn bản quy phạm pháp luật có liên quan với nhiều nội dung mới, tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn; đặc biệt là tháo gỡ tồn tại, vướng mắc để thúc đẩy nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân...

Về thực tế phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, ông Nghị cho biết trong giai đoạn từ năm 2021 đến nay, trên địa bàn cả nước có 499 dự án  nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô hơn 411.000 căn hộ (trong đó 71 dự án đã hoàn thành với quy mô gần 40.0000 căn; 127 dự án đã khởi công xây dựng với quy mô gần 108.000 căn; 301 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô 265.500 căn).

Ngoài ra, triển khai gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng, hiện nay đã có đã có 28 tỉnh công bố danh mục 68 dự án đủ điều kiện vay theo Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng với nhu cầu vay vốn hơn 30.000 tỷ đồng. Tính đến thời điểm hiện nay đã có 6 dự án nhà ở xã hội tại 5 địa phương được giải ngân với số vốn khoảng 415 tỷ đồng.

“Theo Đề án Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội, đến năm 2030 tổng số căn hộ các địa phương sẽ hoàn thành khoảng 1.062.200 căn. Trong đó giai đoạn 2021 - 2025 hoàn thành khoảng 428.000 căn hộ nhà ở xã hội. Như vậy nếu các dự án đã được cấp phép và chấp thuận chủ trương đầu tư hoàn thành đúng thời hạn thì chúng ta sẽ cơ bản hoàn thành mục tiêu đề án đến năm 2025,” Bộ trưởng Bộ Xây dựng phát biểu tại Hội nghị.

Tuy vậy, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cũng thẳng thắn chỉ ra một số tồn tại, vướng mắc khiến việc triển khai đề án còn gặp khó như: Nhiều địa phương có kết quả thực hiện chậm so với kế hoạch đăng ký tại đề án, trong đó có một số địa phương đến nay vẫn chưa có dự án nhà ở xã hội được khởi công mới.

Để hoàn thành mục tiêu Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030,” Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh đề nghị các bộ, ngành tập trung xây dựng các Nghị định hướng dẫn Luật Nhà (sửa đổi) để tháo gỡ các vướng mắc về cơ chế, chính sách, pháp luật, triển khai hiệu quả, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.

Cùng với đó, Bộ Xây dựng cũng sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan để góp ý xây dựng các Nghị định hướng dẫn Luật Kinh doanh Bất động sản, Luật Đất đai và Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) đồng thời sửa đổi pháp luật về thuế, để đồng bộ với Luật Nhà ở (sửa đổi) về các cơ chế chính sách nhà ở xã hội.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam xem xét hạ mức lãi suất cho vay gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng; tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc triển khai hiệu quả gói hỗ trợ này theo Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ.

Về nguồn vốn ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng đề nghị ủy ban nhân dân cấp tỉnh tiếp tục xem xét, kiểm tra thủ tục pháp lý, danh mục dự án xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư đủ điều kiện được vay nguồn vốn 120.000 tỷ đồng để công bố công khai…

Ngoài ra, Bộ Xây dựng cũng đề nghị các doanh nghiệp khẩn trương khởi công, đảm bảo tiến độ hoàn thành các công trình trên quỹ đất 20% nhà ở xã hội; chủ động rà soát đối tượng, điều kiện, đăng ký với ủy ban nhân dân cấp tỉnh để được công bố trong danh mục vay vốn ưu đãi từ gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng.